[  Trở Về   ]       [  Tác giả   ]

---

Laiquangnam giới thiệu

Cao Bá Quát –  高伯适 Quá Dục Thúy sơn

Quá Dục Thúy sơn Nguyên tác chữ Hán  過浴翠山  天地有斯山  萬古有斯寺  風景已奇絕  而我亦來此  我欲登高岑  浩歌寄雲水  有約乃違斯  凡事大都爾

Phiên âm : Quá Dục Thuý sơn  Thiên địa hữu tư sơn  Vạn cổ hữu tư tự  Phong cảnh dĩ kỳ tuyệt  Nhi ngã diệc lai thử  Ngã dục đăng cao sầm  Hạo ca ký vân thuỷ  Hữu ước nãi vi tư  Phàm sự đại đô nhĩ.  Xin tạm dịch nghĩa  Qua núi DỤC THÚY  Trời đất có núi này  Muôn thuở có chùa này  Phong cảnh quá  kỳ vĩ  Mà ta lại đến đây  Ta muốn lên núi cao nhọn  Khúc Hát  ký gửi vào mây nước  Ước thế mà chẳng được  Thường thường mọi sự đều như vậy.  Chú : Sầm là ngọn núi nhỏ nhưng cao . Núi DỤC THÚY  tức là núi  Non nước tại tỉnh Ninh Bình .

Bản dịch  Quá Dục Thúy sơn 01 Đất trời sẳn núi non Ngàn năm Cổ tự còn  Sắc màu tô nét đẹp  Đến, thổi góp phần hồn  Ta muốn trèo tận đỉnh  Ném vào mây khúc hôn  Ước sao,  mình cứ ước, Lệ xưa nay... ý còn!. 02 Quá Dục Thúy  sơn Đất trời đã sẳn núi này, Vạn niên cổ tự sẳn đây chung niềm  Sắc màu cảnh vật cõi tiên  Đất ta đang đứng ngỡ miền chiêm bao  Muốn leo lên đỉnh núi cao Hát vang một khúc ném vào “nước mây” Cao xanh có thấu lòng nầy ? Ước mình cứ ước !... ... xưa nay lệ thường  -o0o0o-

Cảm xúc riêng  Nước mây, nước của ngàn mây mang hơi nước từ bốn  phương trời về đây. Nay mây mang hơi nước chứa ngàn lời cầu nguyện của thi nhân cùng với nguyện ước cho tổ quốc sớm qua cơn nguy biến.  Lời ước này mong được tan thành triệu triệu giọt mưa rưới khắp mọi miền đất nước, cùng mọi nơi trên thế giới đang chở che người Việt tha hương. Cụ Cao không dùng "trời mây" vì cố ý, mây thì hay bay lang thang, nước mây là nguồn sinh lực của cuộc sống ấm no, người xưa thật hữu ý. Lời ước của Cụ chứa nội dung gì vậy?. Vào thời Cụ, kể từ năm 1840 đến năm 1854, toàn quốc đã  có trên dưới 50 cuộc nổi nghĩa của đám dân Viết nghèo khó, khốn cùng, tương lai vô cùng mù mịt , họa ngoại  xâm nằm ngay trước cửa nhà mình.  Nổi tuyệt vọng này biết ai người chia sẻ. Dân đen đang sống đời thú vật nai lưng làm cho bọn chúng ăn.  Tiền của nhân dân, thuế khóa rút hết vào việc xây lăng cho vua cha, vua con triều Nguyễn, quốc khố ngày trống rỗng. Tệ nạn nam bắc, người cũ người mới khiến lòng người Việt phải nói chọn cách nói chuyện qua các mặt nạ để giữ lấy thân. Vua chúa triều Nguyễn đã tạo một tiền lệ xấu xa về việc xây lăng tẩm huy hoàng, một phong cách vô cùng xa lạ với phong cách đời Lý Trần thấm nhuần triết lý nhân sinh Phật giáo. Tệ nạn xây mồ mả đẹp tồn tại mãi cho đến tận ngày nay, tệ nạn này đã ăn sâu vào cư dân kinh thành Huế.  Thời Thiệu Trị, Tự Đức quan quân nhà Nguyễn nổ lực thu vét tiền thuế đem xây đền đài, đúc tượng. Hết xây lăng Minh Mạng, rồi đến lăng Thiệu Trị, rồi lăng Tự Đức,  những cái lăng bên dưới chứa xác thân nhà vua tại kinh thành Huế chính là mầm ô nhục, làm nước ta rơi vào vòng nô lệ mãi 114 năm sau này. Ngoài thì tàu Pháp thị uy tại cửa Hàn [Đà nẳng ].  Nước sắp mất, sao lòng người có học đôi chữ thánh hiền lòng cứ mãi nguội lạnh!.  Cụ Cao cầu gì vậy.: Thập tải luân giao cầu cổ kiếm  Nhất sinh đê thủ bái mai hoa, (câu đối nổi tiếng của cụ Cao )  Tạm dịch :  Mười năm kết bạn cầu gươm báu   Một kiếp nghiêng mình lạy đóa mai  Laiquangnam

 

Tham khảo 1-Vũ Khiêu chủ biên, Thơ chữ Hán Cao Bá Quát , nxb Văn học 1970

---

[  Trở Về   ]