Auguste Rodin ( François-Auguste-René Rodin (November 12, 1840 -November 17, 1917) là một họa sĩ và nhà điêu khắc người Pháp. Ông là điêu khắc gia hàng đầu của Pháp vào cuối thế kỷ thứ 19, đầu thế kỷ thứ 20 và hiện nay tên tuổi của ông được biết đến khắp nơi trong và ngoài giới nghệ thuật.

Có đọc tiểu sử cuộc đời của Rodin mới thấy ông ta không phải là người được thành công mau chóng ngay từ khi bắt đầu mà ông đã phải trải qua nhiều thời kỳ gian gian nan, nghèo khổ và di chuyển liên miên. Rodin không hề đuợc chấp nhận vào trường hội hoa có tiếng của Pháp vì lối nghệ thuật khác thường. Có thể nói nguồn cảm hứng cho một số tác phẩm của Rodin bắt nguồn từ nhà điêu khắc Michelangelo của Italy. Bài viết ngắn dưới đây theo dõi những thời kỳ quan trọng trong cuôc đời của Rodin cùng chú ý đến một số tác phẩm nghệ thuật điêu khắc của ông trải dài từ khi ông còn là một cậu trai trẻ cho đến những ngày cuối cuộc đời vào năm 1917.

Nhiều tác phẩm có tiếng của Rodin đã bị chê trách đồng loạt khi ông còn sinh thời vì chúng không theo truyền thống điêu khắc, tức là kém về phần trang trí, và không hợp đề tài cổ điển. Tác phẩm của Rodin không miêu tả chuyện trong huyền thoại Hy lạp hay điển tích trong Kinh thánh, mà ông nắn tượng tiêu biểu cho riêng từng cá nhân. Tuy ông luôn luôn theo rõi những chỉ trích yêu cầu thay đổi nhưng ông luôn luôn cứng rắn, giữ vững đường lối riêng biệt. Sự nhẫn nại và cuơng quyết của ông dần dân mang lại kết quả tốt và ông rồi ông chiếm được sự ngưỡng mộ của giới nghệ thuật 

Dưới đây là một phần lịch trình tóm tắt ghi lại những năm Rodin thực hiện tác phẩm và hình ảnh một số tác phẩm của ông do người viết chụp tại Museum Rodin trong hai chuyến đi thăm Paris vào tháng 10 năm 2009 và tháng 8 năm 2012.

Auguste Rodin sinh ngày 12 tháng 11 năm 1840 tại Paris, Pháp.

Năm 14 đến 17 tuổi (1854) Rodin là học trò trường Petite École trong Khu Latin (nay trường mang tên École Impériale Spéciale de Dessin et de Mathématiques).

Nãm 17 tuổi (1857) Rodin bị loại lần thứ ba không đuợc chấp nhận theo học Trường Mỹ Thuật (École des Beaux-Arts), và từ đó trở đi Rodin tạo một lối đi riêng biệt trong điêu khắc khác hẳn với trường phái mỹ thuật được giảng dậy tại các trường mỹ thuật đương thời.

Nãm 18 đến 22 tuổi (1858-1862), để mưu sinh, Rodin làm thợ hồ, thợ gạch, và thợ đổ khuôn cho nhiều nhà thầu xây cất thời đó.

Nãm 24 tuổi (1864) Rodin có một phòng làm việc nhỏ tại Rue de Brun, Paris. Tại đây Rodin nặn tượng bán thân một người đàn ông láng giềng mang tên Bibi. Thero Rodin kể lại sau này thì vì phòng ốc không có đủ sưởi ấm nên tượng đất bị đông cứng và phần sau của cái đầu bị rơi vỡ. Tượng này Rodin đặt tên là "Mặt Người đàn ông với mũi gẫy" (The Mask of Man with Broken Nose). Khi ông mang trưng thì bị Hội đồng của các phòng tranh bác bỏ với lý do không đạt tiêu chuẩn nghệ thuật đuơng thời. Bức tượng này sau đó có tình tiết ly kỳ sẽ được kể sau.

Nãm 25 tuổi (1865) Rodin tạo tác phẩm "Thiếu nữ với Mũ Hoa" (Young Lady with Flower Hat), người mẫu chính là một cô gái đang chung sống với ông tên là Rose Beuret.

Năm 35 tuổi (1875) Rodin dọn sang Brussel, Belgium với Rose Beuret và họ ở Brussel cho đến năm 1877.

Trong thời gian ở Brussel, Rodin làm việc nhiều và để tìm cách tạo dựng tên tuổi, Rodin bắt đầu thực hiện một tác phẩm không phải do được đặt hàng. Đây là tượng Rodin sáng tạo sau khi nghiên cứu và quan sát một người lính Bỉ mang tên Auguste Neyt. Rodin đặt tên tượng là "The Age of Bronze" (Thời đại đồng đen). Cùng thời gian đó Rodin đi sang Italy vùng Genova, Pisa, Florence, Naples, Rome để học hỏi từ nhiều hoạ sĩ người Ýcùng những tác phẩm của Michelangelo. Đến cuối năm 1876 Rodin hoàn tất bức tượng "The Age of Bronze". Nhìn bức tượng mọi nhiều người cho nhận xét bức tượng chịu ảnh hưởng của Micheangelo từ hình dạng đứng của người mẫu, và những bắp thịt thể hiện trên tượng.

Năm sau khi 37 tuổi (1877) Rodin cho triển lãm bức tượng "The Age of Bronze" (Thời đại đồng đen) mà Rodin gọi là "The Conquered Man". Rodin đã bị ban hội đồng mỹ thuật đương thời nghi ngờ là ông đã dung phương pháp đổ khuôn từ người thật do đắp vữa lên người mẫu rồi đem đúc chứ không phải do ông nặn ra bức tượng.

Trong cùng năm 1877 sau khi triển lãm ở Bỉ, ông mang tượng về Paris triển lãm. Khi biết những lời dị nghị từ Bỉ đã truyền sang Paris, Rodin đã yêu cầu ông chánh hội đồng giám đốc trường Mỹ Thuật cho được giải thích rằng ông đã tốn một năm rưỡi làm việc với người mẫu để sáng tạo bức tượng. Hai người bạn ở Bỉ cũng chứng nhận là họ đã quan sát Rodin làm việc thật sự trên bức tượng với người mẫu hiện diện. Rodin cũng trưng những tấm hình ông chụp so sánh người mẫu Auguste Eyet và bức tượng để làm bằng cớ những lời buộc tội là dối trá nhưng hội đồng mỹ thuật đã bác bỏ không xét lại.

Sau năm 1877, Rodin và Rose trở về sống và làm việc ở Paris. Thời gian này Rodin sáng tác tượng " St John the Baptist Preaching". Để tránh bị buộc tội là làm giả mạo bức tượng, kỳ này Rodin chế tạo tượng lớn hơn người đời, và để cả hai chân của người mẫu trên mặt đất dù đang ở trong tư thế bước. (Cũng nên chú ý là nửa phần dưới của bức tượng này cũng đã được Rodin cho ghép vào một bức tượng khác mang tên The Walking Man, làm sau đó một thời gian).

Năm 40 tuổi (1880), Rodin được Turquet của ngành Mỹ Thật quốc gia trả tiền cho đúc tượng đồng "The Age of Bronze" và "St John the Baptist Preaching". Sau cuộc triển lãm tượng "The Age of Bronze" được giải thưởng vàng ở Ghent vào tháng 8, 1880 sau khi đã đuợc Pháp mua. Bắt đầu từ năm này, Rodin được coi như chính thức là một nhà nghệ sĩ điêu khắc.

Cũng trong năm 1880 này, với sự ủng hộ của Turquet, Rodin được commission để sáng tạo một tấm cửa đồng cho Viện Bảo tàng Nghệ thuật trang hoàng với theme của nhà thơ Dante. Rodin có hứng với "Cánh cửa Thiên đàng" của Ghiberti ở Florence, Ý, và có ý định sáng tác cánh cửa với nhiều phần khác nhau dựa theo mẫu bức họa The Last Judgement của Michelangelo trong Sistine chapel. "Cánh cửa Địa ngục" của Rodin có rất nhiều nhân vật khác nhau, mỗi phần tiêu biểu cho một câu chuyện nào đó của những linh hồn đang tìm cách tự thoát ra khỏi ngọn lửa vĩnh cửu. Theo dự tính thì Rodin sẽ phải bận rộn với dự án lớn lao này trong vòng 40 năm, nhưng trong thời gian Rodin còn sống thì những plaster mẫu này không hề được đúc thành đồng, chỉ có hai bản được đúc, một do một nhà sưu tầm người Hoa Kỳ và một bức do Museum Rodin đặt. Về những tượng trên cánh cửa đồng này, thì một số nhân vật đã được sáng tác lại như là những tượng cá nhân riêng biệt. Mặc dù dự án Cánh cửa Địa ngục bằng đồng cho Viện bảo tàng không hoàn tất, nhưng trong thời gian này Rodin đã được chính quyền dành cho một cơ sở riêng để làm việc và nhờ thế mà Rodin đã thực hiện được một số tác phẩm trong khi tiếp tục công trình "Cánh cửa Địa ngục".

Trong thời gian này, Rodin làm việc trên một số tác phẩm khác như 'The Thinker', 'Young Woman with Child', 'The Limbo' và 'The Sirenes'.

Năm 41 tuổi (1881) Rodin tiếp tục hoàn tất "The Shades" và "Eve". Khi làm tượng Eve, người mẫu của Rodin vì có bầu nên sự thay đổi mỗi ngày một rõ. Và Rodin đã lợi dụng hiện trạng này để sáng tác một "Eve" như là một người mẹ của nhân loài. Bức Eve không được hoàn tất vì người mẫu đã không trở lại làm việc sau khi sanh.

Năm 43 tuổi (1883) Rodin quen cô học trò trẻ Camille Claudel và bắt đầu một cuộc tình đầy sóng gió với Camille.

Năm 45 tuổi (1885) với sự phụ tá của Camille, Rodin thực hiện "The Burghers of Calais". Bức The Burghers of Calais cho thấy hình 6 người đại diện cho thành phố Calais đứng trên cùng một bình diện và kích thước như nhau, khác hẳn với đề nghị của hội đồng thành phố Calais là một nhân vật chính đứng giữa cao nhất với những người khác đứng thấp hơn vây quanh. Sáu nhân vật này diễn tả những phản ứng rất người đối với số phận nghiệt ngã đã ràng buộc họ với nhau. Bức tượng đồng này với kích thước nhân vật lớn hơn người thường, nặng hơn 2000 kg hoàn tất đúng 10 năm sau đó (năm 1895).

Trong những năm từ 1884 đến 1889 (44 đến 49 tuổi) ngoài những dự án vẽ/nặn cho tác phẩm Fleurs du Mal của Baudelaire, Rodin đã thực hiện được một loạt những tượng đôi nhân tình, diễn tả sự dằn vặt sâu xé giữa thất vọng, tuyệt vọng, và ham muốn, nhục dục và xấu hổ, như phản ảnh mối tình không thể được giữa Rodin và Camille; trong đó có Fugitive Love/1884, Avarice and Lust/1885,Faun và Nymph/1886, Paolo & Francesca/1887, Death of Adonis/1888) và 'Eternal Idol/1889. Tượng Centauress cũng thực hiện trong thời gian này.

Năm 1891. Rodin làm việc trên tượng Balzac và rồi Victor Hugo. Sau một thời gian gặp nhiều phản đối và phê bình, tượngVictor Hugo đã được hoàn tất và trưng bày như ngày nay.

Trong hai năm 1894-95, Camille và Rodin chia tay trong cay đắng về phần Camille, nỗi niềm của Camille được coi như bày tỏ trong tác phẩm Maturity miêu tả mối tình tay ba giữa Rodin và hai người đàn bà, một già (Rose) và một trẻ (Camille).

Năm 1897, sau khi hoàn tất tượng Balzac thì Camille và Rodin hoàn toàn xa nhau.

Năm 1917 Rodin mới chính thức làm đám cưới với Rose Beuret hai tuần trước khi bà qua đời ngày 14 tháng 2, 1917. Và chín tháng sau đó Rodin cũng qua đời ở Meudon vào ngày 17 tháng 11, 1917.

Một năm trước khi qua đời, Rodin đã làm giấy tờ/chúc thư tặng toàn bộ tác phẩm nghệ thuật của ông cho chính quyền Pháp. Một lâu đài mang tên Hôtel Biron đã được chính phủ Pháp dành để trưng bày tác phẩm của Rodin, sau đó Hôtel Biron đuợc chính thức mang tên là Viện Bảo tàng Rodin.

Mộ của Rodin và vợ ông được chôn trong căn vườn của toà nhà Villa des Brillants tại Meudon. Một đài có mang tượng Người Suy Tư được đặt gần mộ ông theo đúng đòi hỏi của ông.

Sóng Việt Đàm Giang
December 7, 2012