Chim Việt Cà nh Nam [ Trở VỠ] [ Trang chủ ] [ Tác giả ] [ PDF ]
YỂU NÆ¯Æ NG TÃI THẾ 窅 娘 å† ä¸–
Nguyên tác : Tòng Ẩn Mạn Lục
Tác giả : Vương Thao
Bản dịch cuả : Phạm Xuân HyChu Vị Hoà ng tá»± là BÃch Thần, hiệu là Trá»ng Du, ngÆ°á»i Kim Lăng, vốn dòng dõi thế gia đại tá»™c, nhÆ°ng đến Ä‘á»i Hoà ng thì gia đình bắt đầu sui vi sa sút, trở thà nh bình dân. NhÆ°ng Hoà ng vẫn tá»± coi là con nhà gia thế, thÆ°á»ng tá» ra ngạo mạn, khinh Ä‘á»i.Má»™t ngá»n đèn xanh lá»a đóm, hắt hiu tranh sáng vá»›i loà i ma,
Bao phen dặm cát bụi hồng, tất cả khêu cÆ°á»i cho lÅ© quá»·Liá»…u Tuyá»n CÆ° SÄ© Bá»’ TÙNG LINH
Gặp lúc giặc cá» Ä‘á» Hồng Tú Toà n nổi dáºy phản loạn, vây hãm Kim Lăng, rồi biến nÆ¡i đó thà nh kinh đô, là m thà nh hang ổ của giặc, trong gần mÆ°á»i ba năm.
Ngôi nhà của gia đình Sinh, vốn rất to lá»›n rá»™ng rãi, từng bị má»™t viên tÆ°á»›ng của Hồng Tú Toà n chiếm là m chá»— cÆ° trú. Äến khi giặc bị quét sạch, quan quân tiến và o Kim Lăng, ngôi nhà cÅ© ấy lại trở thà nh chá»— ở của quan quân.
Bấy giá», những ngÆ°á»i trong gia đình Sinh phải bá» xứ phiêu linh tứ tán. Riêng chà ng, má»™t thân má»™t mình, bôn Ä‘Ã o đến mãi vùng Trấn Nam xa xôi. MÆ°á»i năm sau, khi Sinh trở vá» Kim Lăng, thì ngôi nhà bị bá» hoang, không ai ở, cá»a đóng then cà i đã lâu, nên Sinh phải nhá» ngÆ°á»i cắt bá» tạp thảo, gai góc, gạch ngói, quét dá»n bụi bặm cho sạch sẽ, rồi thuê thợ tô vôi là m má»›i lại.
NhÆ°ng nhà rá»™ng ngÆ°á»i thÆ°a, cứ đêm đêm, thÆ°á»ng thấy lân tinh Ä‘om đóm láºp lòe , bay lên bay xuống.Từ những ngõ ngách tối tăm, hay những góc nhà vắng vẻ, luôn vẳng nghe có tiếng chồn kêu cú hú, khiến gia nhân sợ hãi không ngủ yên được.
Nhưng riêng Sinh chẳng sợ hãi gì.
Má»™t đêm, chà ng vừa chợt tỉnh dáºy, thình lình cảm thấy có ngÆ°á»i luồn tay và o trong chăn của mình, nghe giá băng lạnh lẽo, bừng mắt ra nhìn, té ra là má»™t con a hoà n Ä‘i chân đất. Mặt mà y nhem nhuốc, xấu xa, bèn quát Ä‘uổi Ä‘i :
-Tay lạnh nhÆ° tay ma, dám đến mó và o ngÆ°á»i ta, ngÆ°Æ¡i không biết tá»± ngượng à ?
Con a hoà n Ä‘á» mặt, xấu hổ, lẳng lặng tá»± ý thoái lui, ra đến ngoà i cá»a, miệng khe khẽ lẩm bẩm :
-Äáng lẽ để cho cô ta tá»± đến, xem anh chà ng có còn gối cao ngủ yên không !
Sinh biết là bị ma trêu, tuy thế, cũng chẳng sợ gì .
Äứa a hoà n Ä‘i khá»i má»™t lúc, Sinh thấy có ngÆ°á»i vén rèm bÆ°á»›c và o, nói :
-Chồng con đứa nà o, dám cả gan dá»a nạt đứa tỳ nữ dại khá» nhà ngÆ°á»i ta váºy ?
Sinh nhìn ngÆ°á»i má»›i đến. Thì ra là má»™t nữ lang, tuổi khoảng mÆ°á»i bẩy mÆ°á»i tám. Äôi lông mà y vừa cong vừa Ä‘en, tú lệ nhÆ° mà y ngà i. Mái tóc búi cao tròn ở trên đỉnh đầu, đẹp nhÆ° chim phụng. Sinh tìm áo quần để mặc, tÃnh đứng dáºy, thì nữ lang đã đến trÆ°á»›c giÆ°á»ng, cản lại, rồi ngồi ghé xuống bên cạnh, nói :
-Trá»i lạnh nhÆ° thế nà y, chi bằng quấn chăn, tá»±a gối, đối diện nhau mà tán gẫu !
Sinh há»i :
-Ná»a đêm khuya vắng, ngoà i trá»i tuyết đổ, sao nà ng lại lặn lá»™i giá rét mà đến đây ?
Nữ lang mắt rươm ruớm nước mắt, đáp :
-Vừa rồi cãi nhau vá»›i ngÆ°á»i dì, nên tức giáºn bá» nhà ra Ä‘i. Bụng còn Ä‘ang hoang mang, lo không biết đêm nay ngủ chá»— nà o, thì vừa lúc Ä‘i qua nhà chà ng, thấy khe cá»a còn le lói ánh đèn, biết là chà ng chÆ°a ngủ, nên và o quấy quả má»™t chút.
Lại há»i :
-Cái con a hoà n xấu xà vừa rồi có phải tay chân của nà ng đấy không ?
Nữ lang trả lá»i :
-Äó là đứa đầu bếp, lo việc cÆ¡m nÆ°á»›c cho ngÆ°á»i dì của thiếp đấy mà !
Khi há»i đến tÃnh danh, tịch quán, thì nữ lang tá»± giá»›i :
-Thiếp há» Phùng, tá»± là HÆ°Æ¡ng Lân, ngÆ°á»i gốc DÆ°Æ¡ng Châu, song thân Ä‘á»u đã qua Ä‘á»i cả rồi, vì thế phải đến sống nhỠở nhà ngÆ°á»i dì. Tối qua ngÆ°á»i chú dượng xuống xóm Tầm DÆ°Æ¡ng, thiếp lấy lá»i phải khuyên bảo ngÆ°á»i dì, lại bị ngÆ°á»i dì lăng nhục, vì thế mà bá» nhà ra Ä‘i .
Sinh gan há»i đầu Ä‘uôi.
Äáp :
-Truyện phòng the khuê các, chẳng đáng kể cho chà ng nghe là m gì !
Hai ngÆ°á»i lan man truyện trò hồi lâu, rồi cùng bông lÆ¡n hà i hÆ°á»›c.Lát sau, Sinh lần tay và o đôi gò bồng đảo của nà ng, thấy trÆ¡n nhẵn, tròn trịa, đầy đặn, mà má»m mại khác hẳn những cô gái khác. Bèn đùa:
-Äây chÃnh là ngá»n Ä‘áºu khấu má»›i nhú và o đầu tháng hai !
Nữ lang đỠbừng mặt, như có vẻ không cầm được lòng.
Sinh lại bảo :
-Äêm nay khanh không có chá»— vá», chi bằng ở lại đây, cho ta khá»i cảnh gối lẻ chăn Ä‘Æ¡n, bá»›t cô tịch.
Nói rồi thay nà ng cởi bá» giây quần, yếm thắm, hà i vá»›. Nữ lang đẩy ra, không chịu.Sinh cà ng ghẹo thêm. Cuối cùng chà ng nắm được chân nữ lang, thoát được đôi hà i của nà ng ra. Ngắm nghÃa , thấy mÅ©i hà i nhá», nhá»n nhÆ° mÅ©i trủy thủ, còn đế hà i được là m bằng má»™t thứ gá»— thÆ¡m, Ä‘iêu khắc rất là tinh sảo, bên trong để mạt sạ hÆ°Æ¡ng, mùi thÆ¡m nhuốm đầy tay, khiến Sinh tâm thần mê mẩn, tiêu hồn.
Äêm đó, Sinh cùng nữ lang yến nỉ , oanh non, tỉ tê tâm sá»±, táºn tình mây mÆ°a nhÆ° Ä‘iên, mặc cho trăng tà dòm ngoà i song cá»a. Rồi gối đầu tay nhau mà ngủ, mãi cho đến lúc mặt trá»i đã lên cao, lúc nà o không biết.
Nữ lang dáºy trÆ°á»›c, đánh thức Sinh, nói:
-Gá»›m ! Ngủ quên cả trá»i sáng.
Nói xong, lấy quần áo mặc và o ngÆ°á»i, hẹn Sinh buổi tối lại đến. Sinh không chịu, nắm vai nà ng nÃu lại, không cho Ä‘i.Từ đấy, nữ lang ngụ hẳn tại nhà Sinh, trông nom cÆ¡m nÆ°á»›c, thay Sinh mua bán chi thu. Nghiá»…m nhiên nhÆ° vợ chồng.
Sinh vốn chÆ°a lấy vợ, bấy giá» bèn đặt má»™t bữa tiệc thịnh soạn, má»i khắp há» hà ng, bè bạn đến dá»±, rồi bảo nữ lang ăn mặc hoa lệ rá»±c rỡ, Ä‘i ra chà o khách. Khách khứa ai cÅ©ng tấm tắc khen nà ng kiá»u diá»…m, đẹp nhÆ° tiên nữ.
Ở được Ãt lâu, má»™t hôm giữa ná»a đêm, Sinh thấy nà ng nức nở sụt sùi, lấy là m kinh ngạc, cáºt há»i duyên cá»›.
Nà ng đáp :
-Hôm nay, thiếp đứng chÆ¡i ngoà i cá»a, thì con nữ tì ngà y hôm trÆ°á»›c Ä‘i qua, nó thấy thiếp, Ä‘á»™t nhiên tiến đến há»i thăm thiếp, báo cho thiếp là ngÆ°á»i dì của thiếp tìm thiếp đã lâu, nay đã biết nÆ¡i chá»— thiếp ở, sá»›m chầy thì cÅ©ng đến đây bắt vá», thiếp ngại vì thế mà sinh ra kiện tụng.
Sinh nói :
-Truyện đó không há» gì ! Khanh không còn cha mẹ, thân do mình là m chủ, dù có ăn ở nhà ngÆ°á»i dì, nhÆ°ng đâu phải bà ấy đã nuôi khanh từ bé cho đến lá»›n đâu. Giả sá» có kiện cáo, cÅ©ng chẳng hợp lý. Từ lúc khanh đến nhà ta, ta đã sá»›m lo liệu trÆ°á»›c rồi. Có sẵn ngÆ°á»i mai mối là m chứng, và giá thú là m bằng. Dẫu ngÆ°á»i dì của khanh có má»™t trăm lưỡi, cÅ©ng khó mà biện bác nổi.
Nữ lang nói :
-Tuy rằng nhÆ° thế, nhÆ°ng sá»›m lánh Ä‘i thì hay hÆ¡n.nay thiếp chỉ nhắc đến tên dì ấy mà lòng đã sợ, huống chi là gặp mặt. Thiếp có ngÆ°á»i chú là m quan ở Võ XÆ°Æ¡ng, mình đến đó nÆ°Æ¡ng nhá» chăng ?
Sinh vốn tÃnh ham thÃch viá»…n du, nay nghe nà ng nói thế, bè nháºn lá»i, rồi sắm sá»a hà nh trang láºp tức lên Ä‘Æ°á»ng ngay.
Chừng đến Tô Châu, Sinh buá»™c thuyá»n Ä‘áºu ở ngoà i cá»a Kim SÆ°Æ¡ng Môn.Ban đêm, trên không trăng vừa má»›i má»c, sáng vằng vặc.Nữ lang dá»±a bên sông cá»a, chăm chú nhìn vá» phÃa xa.Chỉ thấy mây nÆ°á»›c tiếp liên trên dÆ°á»›i má»™t mầu.Má»™t chốc, có má»™t chiếc thuyá»n lÆ°á»›t sóng thừa phong chèo đến, Ä‘áºu sát gần thuyá»n của Sinh.Rồi có ngÆ°á»i Ä‘Æ°a danh thiếp sang, muốn được gặp Sinh.Chà ng thấy lạc khoản Ä‘á» tên là " Lý Trùng Quang", bụng lấy là m lạ, vì chà ng không há» quen biết gì ngÆ°á»i nà y, tại sao lại gá»i danh thiếp cho chà ng thế nà y.Sinh tÃnh từ tạ. NhÆ°ng khách đã ngang nhiên bÆ°á»›c lên thuyá»n, Ä‘i thẳng và o trong khoang. Nữ lang vá»™i vã lẩn và o phÃa sau.
Khách chắp tay hướng Sinh hà nh lễ.
Chà ng thấy khách mình khoác áo da Ä‘iêu, đầu Ä‘á»™i mÅ© da chồn, phục sức hết sức hoa lệ, sang trá»ng. Biết không phải ngÆ°á»i thÆ°á»ng. Bèn má»i ngồi cùng nhau Ä‘Ã m đạo. Khách tá» ra ngÆ°á»i há»c rá»™ng hiểu nhiá»u, khi bà n luáºn văn thÆ¡ thì dẫn cổ trÆ°ng kim, phân tÃch ngá»n nguồn, cà ng khiến Sinh thêm bá»™i phục sá»± uyên bác của khách.
Hai ngÆ°á»i truyện vãn mãi cho đến lúc Ä‘uốc tà n, trá»i gần sáng, khách má»›i từ giã ra vá».
Ngà y hôm sau, bá»—ng gió to mÆ°a lá»›n, thuyá»n bè Ä‘á»u phải Ä‘áºu lại, không Ä‘i được, Sinh bèn sang thuyá»n của khách để đáp lá»…. Khách thấy Sinh đến, tá» ra rất mừng, nói:
-MÆ°a to gió lá»›n nhÆ° thế nà y, được huynh quá bá»™ đến chÆ¡i, tháºt cÅ©ng đỡ tịch mịch !
Rồi sai bầy tiệc khoản đãi. Sinh thấy đồ ăn thức nhắm Ä‘á»u là những thứ sÆ¡n trân hải vị, lạ lùng, hiếm quý. Trong lúc ăn, khách bá»—ng nhắc đến những sá»± hÆ°ng vong của các triá»u trÆ°á»›c, miệng giảng tay khua, nhÆ° Ä‘Ãch thân mục kÃch sá»± trị loạn từ thá»i NgÅ© Äại.
Rượu được và i tuần, khách truyá»n gá»i bá»n ca nữ ra hát là m vui trợ hứng, và bảo vá»›i Sinh rằng :
-Rượu mà cứ uống tì tì thì không thú, không phải cách đãi bạn quý !
Khách nói xong, Sinh đã thấy má»™t bá»n ba bốn ca nữ Ä‘i ra. Cô nà o cÅ©ng mắt xanh, răng trắng, Ä‘á»u thuá»™c loại hÆ°Æ¡ng sắc xinh đẹp.Riêng cô Ä‘i cuối cùng, ôm Ä‘Ã n tì bà , thì diá»…m lệ hÆ¡n cả. Há» cùng nhau cất tiếng đồng ca. Thanh âm cao vút nhÆ° hà nh vân lÆ°u thủy. Lại có lúc ròn rã nhÆ° tiếng xé lụa. Sau đó, thì chuyển sang Ä‘á»™c tấu tì bà . Tiếng Ä‘Ã n du dÆ°Æ¡ng lên xuống, lúc trầm lúc bổng, bi ai quyến luyến, khiến ngÆ°á»i nghe cÅ©ng hi hu không cầm được lệ.
Khách bảo với Sinh :
-Äây là khúc “Niệm gia sÆ¡n pháâ€, nhắc lại truyện cÅ© mà nát ruá»™t Ä‘au lòng !
Sinh há»i :
-Äệ nghe nói khúc hát nà y do Nam ÄÆ°á»ng Háºu Chủ sáng tác, các ca nữ của huynh vì sao lại há»c được ?
Khách đáp :
-Äệ nói ra, e là m huynh sợ ! Äệ đây chÃnh là Nam ÄÆ°á»ng Háºu Chủ Lý Dục. Tuy chết đã cả ngà n năm, mà hồn phách chÆ°a tan, nên vẫn thÆ°á»ng xuống rong chÆ¡i trần thế, cho tiêu hết mối há»n uất trong tim.
Rồi lấy tay chỉ và o ngÆ°á»i cÆ¡ thiếp ngồi cuối, giải thÃch :
-Cô nà y là cung nữ LÆ°u Châu, thiên tÃnh rất thông minh, được đệ yêu quý lắm !
Rồi lại chỉ ngÆ°á»i cÆ¡ thiếp mặc áo tÃm, nói:
-Còn đây là Bảo NghÄ©a Hoà ng A Yêu, cùng bị bắt Ä‘Æ°a vá» miá»n Bắc chung vá»›i đệ, rồi chết ở Äại LÆ°Æ¡ng, đến nay nghÄ© lại, lòng còn thÆ°Æ¡ng tiếc.
Sinh tá» tế nhìn kỹ, thấy nà ng có sắc đẹp kinh hồn. Cá» chỉ lại phong lÆ°u tao nhã. Dung mạo diá»…m lệ. Äôi mắt long lanh nhÆ° hà m tiếu, đúng là má»™t tuyệt thế giai nhân.
Sau đó, khách lại giá»›i thiệu đến hai ngÆ°á»i cÆ¡ thiếp khác, ngồi ở mé ngoà i :
-Còn đây là Thu Thủy và Khánh Nô.
Lúc đó, Sinh nghe có tiếng ca nữ thổi bà i "Thủy Long Ngâm". Âm thanh bay bổng lên không trung, nghe thánh thót, du dÆ°Æ¡ng, tá»±a hồ nhÆ° là m cho trăng má» mây Ä‘á»ng.
Khách nói :
-Äó chÃnh là những giá»t châu của nhà há» Kiá»u đấy !
Sinh há»i :
-Nghe đồn Lý huynh còn có ngÆ°á»i mỹ nữ sủng ái tên là Yểu NÆ°Æ¡ng, nay ở đâu ?
Äáp :
-Nà ng nay đã xuống cõi trần, là m vợ huynh để trả cái nghiệt duyên phong lÆ°u năm trăm năm trÆ°á»›c, nên dẫu là ngÆ°á»i yêu dấu cÅ© của đệ, cÅ©ng không tiện gá»i nà ng ra đây, e nẩy sinh đố kỵ.
Sinh nghe lá»i khách nói thế, lòng cảm thấy ngượng nghịu, bất an. NhÆ°ng khách đã cÆ°á»i, bảo :
-Giang sÆ¡n còn chẳng giữ nổi, huống hồ là những cÆ¡ thiếp ? Bất quá, Yểu NÆ°Æ¡ng nay thuá»™c vá» huynh cÅ©ng chỉ là tạm thá»i, chứ không phải việc trÆ°á»ng cá»u. Xin huynh hãy yêu thÆ°Æ¡ng nà ng, đừng để cho thá»i gian đẹp đẽ trôi Ä‘i mất.
Nói xong, sai Lưu Châu rót rượu cho Sinh, rồi tiếp :
-Má»i huynh cạn hết chén nà y, xin mừng huynh đã được "thiên cổ mỹ nhân", ngÆ°á»i đẹp ngà n năm cÅ©
Sinh nâng chén uống một hơi cạn.
Lần lượt sau đó, từ Bảo NghÄ©a trở xuống, các nà ng cÆ¡ thiếp của Háºu Chủ, luân lÆ°u rót rượu má»i Sinh. Chà ng Ä‘á»u không từ chối.
Sinh há»i khách :
-Nghe đồn Bảo Nghĩa có tà i thư pháp, đạt đến chỗ tuyệt diệu của hỠChung, hỠVương, chuyên lo việc văn phòng tứ bảo, chẳng hay đệ có thể thưởng thức cái tà i đó của nà ng chăng ?
Rồi lấy ra má»™t tấm lụa má»™c để Bảo NghÄ©a viết chữ. Khách sai thị nữ mang nghiên má»±c, bút lông ra. Bảo NghÄ©a ngồi đối diện vá»›i Sinh, vung tay múa bút, khoảnh khắc chữ viết đầy trên bức lụa, sau đó dùng ấn ngá»c in lên má»™t nét son hổng tÆ°Æ¡i rói.
Sinh ngồi uống má»™t mạch từ giá» ngỠđến giá» dáºu, chừng cÅ©ng đã có vẻ hÆ¡i túy lúy, nhân sợ thất lá»…, khÆ°á»›c từ không uống thêm nữa.
Khách bèn bảo LÆ°u Châu ca tiá»…n hà nh. Tiếng ca êm ái dịu dà ng, lá»i lá»i uyển chuyển, dÆ° âm quấn quýt xoay vần bất tuyệt.
Khách giải thÃch cho Sinh :
-Hai khúc hát nà y do Chiêu Huệ Hoà ng Háºu sáng tác, tên gá»i là "Yêu Túy VÅ© " và "Háºn Lai Trì ", may nhá» có LÆ°u Châu thuá»™c lòng, bằng không chỉ có trên thiên đình, đâu còn được lÆ°u truyá»n chốn nhân gian nữa.
Nói xong, khách nắm tay Sinh để từ biệt, nói:
-Từ đây u minh hai nẻo, không biết bao giá» má»›i lại gặp lại nhau, xin huynh chá»› Ä‘em chuyện nà y mà viết thà nh truyện, e là m ngÆ°á»i nghe kinh hãi.
Rồi sai ngÆ°á»i tiá»…n Sinh xuống thuyá»n, gá»i theo hai cái rÆ°Æ¡ng để tặng Yểu NÆ°Æ¡ng, lại dặn dò :
-Nhá»› nói vá»›i Yểu NÆ°Æ¡ng hãy phục thị huynh cho tá» tế, đừng hoà i niệm gì đến đệ nữa. Tặng váºt trong hai rÆ°Æ¡ng nà y tuy nhá» bé, nhÆ°ng đủ để sống suốt Ä‘á»i không hết.
Cả năm nà ng cÆ¡ thiếp của khách cÅ©ng Ä‘á»u Ä‘em tặng váºt ra cho, và ân cần gá»i lá»i thăm há»i đến Yểu NÆ°Æ¡ng.
Lúc Sinh vỠđến thuyá»n của mình thì chiếc thuyá»n của khách cÅ©ng vá»™i vã khởi hà nh. Mái chèo rẽ sóng nhÆ° phi. Chá»›p mắt không còn thấy hình tÃch chi nữa.
Sinh Ä‘em truyện kỳ dị vừa gặp tÆ°á»ng táºn thuáºt lại cho Yểu NÆ°Æ¡ng nghe.Nà ng cảm thấy mÆ¡ hồ nhÆ° từ má»™t kiếp xa xôi nà o khác, lại còn trách Sinh đặt Ä‘iá»u bịa chuyện để đánh lừa nà ng.
Sinh bảo :
-Lá»i nói còn có thể bịa được, chứ những tặng phẩm nà y đâu có thể ngụy tạo ra được !
Rồi mở rÆ°Æ¡ng ra coi.Thấy trân châu bảo váºt chất đầy, chẳng biết gá»i tên là gì.
Sinh bèn Ä‘em má»™t và i váºt đến má»™t tiệm kim hoà n ở cổng Ngô Môn bán được ngà n lạng.
Lúc hai ngÆ°á»i đến Hán Khẩu, gặp dịp má»™t viên kinh quan trong triá»u tìm mua má»™t viên ngá»c lá»›n, đã từng đến táºn Quỳnh Äảo Tân Châu mà không mua được.
Sinh Ä‘em ngá»c ra cho coi.Viên kinh quan ngạc nhiên sá»ng sốt khen thầm, liá»n bá» năm vạn tiá»n ra mua.Tuy thế, tặng váºt của khách cho Sinh cất dấu vẫn còn nhiá»u. Chà ng Ä‘em má»™t số tiá»n lá»›n đến Hán Khẩu thuê nhà cá»a và mở tiệm buôn bán ở nÆ¡i thị tứ kiếm lá»i. Sắp xếp nhà cá»a xong xuôi, Sinh má»›i đến Võ xÆ°Æ¡ng để tìm ngÆ°á»i chú của Yểu NÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng ngÆ°á»i chú của nà ng mấy hôm trÆ°á»›c đó vì việc công đã Ä‘i Dá»± ChÆ°Æ¡ng rồi. Từ khi, Sinh bá» nghiệp nho để là m thÆ°Æ¡ng mại, buôn bán lá»i má»™t thà nh ba, trở nên giầu sang sung túc, ăn uống hưởng thụ ngang vá»›i báºc công hầu. Nữ tì, nam bá»™c thÆ°á»ng đầy nhà . Sinh lại Ä‘em tiá»n đến Tô Châu mua bốn ngÆ°á»i tì nữ nữa, Ä‘á»u thuá»™c hạng nhan sắc diá»…m tuyệt vá» nhà nhá» nhạc sÆ° truyá»n dáºy ca hát, và sáng chiá»u há»c thêm chữ nghÄ©a, vì thế há» hiểu thêm vỠâm luáºt, kinh sá».
Yểu NÆ°Æ¡ng vốn biết chữ, nay lại biết ngâm thÆ¡ là m phú, cùng chà ng xÆ°á»›ng há»a, khiến Sinh tâm mãn ý túc, tá»± nhủ :
-Bây giá» ta má»›i thá»±c hiện được nguyện Æ°á»›c ngà y xÆ°a, tháºt là không ngá».Tuy thế, ngôi nhà cÅ© không thể không tu sá»a, để sau nà y vá» già còn có chá»— an dưỡng.
Rồi sai má»™t ngÆ°á»i nô bá»™c tà i giá»i mang tiá»n vá» Kim Lăng để sá»a lại ngôi nhà cÅ© cho tháºt to lá»›n.
Má»™t hôm, Sinh đến ngao du ở Hoà ng Hạc Lâu, Ä‘i má»i chân, bèn ngồi xuống má»™t hiên đá nghỉ ngÆ¡i, thấy trÆ°á»›c mặt có má»™t thiếu phụ quý phái , khoảng bốn chục tuổi, ngồi trong má»™t chiếc kiệu Ä‘i tá»›i.Thiếu phụ trông vừa xinh tÆ°Æ¡i vừa phong lÆ°u văn nhã, đẹp chẳng kém chi nà ng ái phi há» Từ của LÆ°Æ¡ng VÅ© Äế. Äằng sau, lại có đám a hoà n theo hầu.Trong đó, Sinh thấy có cả đứa nữ tì xấu xà ngà y trÆ°á»›c. Nó dÆ°á»ng nhÆ° cÅ©ng nháºn ra chà ng, nên đến bên ngÆ°á»i thiếu phụ ghé tai thì thà o mấy lá»i.Thiếu phụ tiến đến trÆ°á»›c mặt Sinh, vén áo nghiêng mình thi lá»…, nói :
-Chà ng là rể bên ngoại nhà ta, ngà y trÆ°á»›c lấy cháu gái ta, sao không cho ngÆ°á»i mai mối đến há»i, nhà cá»a ở đâu, ta có thể ghé thăm cho biết được chăng ?
Sinh nghe há»i, lòng cảm thấy ngượng ngùng, không biết trả lá»i ra sao, thì thiếu phụ đã sai bá»™c tòng mang kiệu đến, cùng Sinh đồng hà nh.
Lại bảo với Sinh :
-Tệ xá cÅ©ng gần đây thôi, xin má»i chà ng ghé thăm trÆ°á»›c, sau nà y há» hà ng qua lại, cÅ©ng dá»… nháºn ra cá»a nẻo.
Äi chừng hÆ¡n ná»a dáºm, thì phu kiệu dừng lại. Sinh thấy nhà cá»a nguy nga.Rõ ra là thế gia đại tá»™c.Bên trong cá»a có bốn năm ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông đứng sẵn để chà o đón khách, Sinh bÆ°á»›c lên đại Ä‘Æ°á»ng cùng thiếu phụ tÆ°Æ¡ng kiến. Chà ng cung kÃnh lấy hà ng tiểu bối mà hà nh lá»…. Thiếu phụ dẫn chà ng và o trong ná»™i thất, rồi sai tì nữ gá»i ngÆ°á»i con gái là Tú Cô ra. Khoảnh khắc, nghe có tiếng bá»™i ngá»c leng keng. Rồi mùi sạ lan thÆ¡m lừng xông và o mÅ©i. Má»™t ngÆ°á»i con gái dáng đẹp nhÆ° ngá»c, tuổi khoảng hai tám, bÆ°á»›c đến bên cạnh Sinh.
NgÆ°á»i thiếu phụ bảo :
-Äây là con gái ta, hai ngÆ°á»i có thể gá»i nhau bằng anh em cÅ©ng được !
Sinh liếc mắt nhìn, thấy hoa nhÆ°á»ng nguyệt thẹn, tuyệt thế giai nhân.Sau đấy, thiếu phụ sai bầy tiệc khoản đãi Sinh.Chà ng được cả hai mẹ con song song bồi tá»a, lần lượt rót rượu khuyên má»i. Chà ng cÅ©ng táºn tình đánh chén no say.
NgÆ°á»i con gái Ä‘Æ°a sóng mắt nhÆ° nÆ°á»›c hồ thu, liếc nhìn Sinh rồi dùng những ngón tay thon nhá» của nà ng véo và o tai chà ng nói đùa :
-Nà y ! Tá»› má»i mà không uống thì tá»› đổ rượu cho đấy .
Sinh má»—i lúc má»—i cảm thấy thần hồn Ä‘iên đảo, bất giác say mèm, rồi nằm gục xuống trà ng ká»·. Mãi cho tá»›i lúc trá»i tối lá» má» má»›i tỉnh lại.Chà ng thấy gió lạnh nhÆ° kim châm, sÆ°Æ¡ng rÆ¡i đầy đất, bóng trăng chìm bên vách núi.Trong ná»™i thất, cả ngÆ°á»i lẫn váºt Ä‘á»u không thấy đâu, còn chà ng, té ra Ä‘ang nằm trên má»™t nấm mồ hoang, má»›i biết là gặp ma, bèn thất thểu táºp tá»…nh trở vá» nhà .
Chà ng bước và o trong buồng tìm Yểu Nương, nhưng nà ng cũng biến đâu mất, chỉ thấy trên bà n có một lá thư từ giã.
Sinh buồn chán đến phát cuồng, xuống tóc, bỠđi và o núi .
Rốt cuá»™c, chẳng ai biết cuá»™c Ä‘á»i Sinh sau nà y ra sao cả.
___________________________________________________________________________
Và i hà ng vỠtác giả :
Vương Thao (王 韜 )
VÆ°Æ¡ng Thao (1828-1878) tá»± là Trá»ng Thao, hiệu là Thiên Nam Äá»™n Tẩu, ngÆ°á»i TrÆ°á»ng Châu tỉnh Giang Tô, là há»c giả và nhà văn thá»i Thanh Mạt.Năm 18 tuổi ông Ä‘á»— tú tà i, sau Ä‘o thi nhiá»u lần không Ä‘áºu, ông bèn bá» thi cá».Năm 22 tuổi , cha ông qua Ä‘á»i, ông đến Thượng Hải là m trong Mặc Hải ThÆ° Quán vá»›i má»™t ngÆ°á»i Anh trong ba chục năm.Nhân thế Ä‘Æ°Æ¡c tiếp xúc rá»™ng rãi vá»›i các tÆ° tưởng Tây phÆ°Æ¡ng. Khi xẩy ra cuá»™c nổi dáºy của Thái Bình Thiên Quốc, ông từng nhiá»u lần viết thÆ° cho nhà đương cuá»™c Thanh triá»u hiến phÆ°Æ¡ng lược " bình tặc ". Năm 1862, ông vá» Tô Châu thăm mẹ bịnh, rồi đổi tên là Hoà ng Uyển, Ä‘á» nghị vá»›i quân Ä‘á»™i Thái Bình Thiên Quốc mượn thế lá»±c ngoại quốc để mÆ°u đồ trung nguyên .Khi quân Thanh chiếm Tô Châu, tìm được bức thÆ° kiến nghị ấy của ông, ghép ông và o tá»™i thông phỉ và ra lệnh bắt, may nhá» ngÆ°á»i Anh giúp ông trốn được ra HÆ°Æ¡ng Cảng. Sau đó theo ngÆ°á»i Anh sang Anh Quốc, phiên dịch các thÆ° tịch cổ Ä‘iển, nhỠđó ông có cÆ¡ há»™i Ä‘i du lịch các nÆ°á»›c Pháp, Anh, Nga, rồi trở vá» HÆ°Æ¡ng Cảng là m chủ bút báo Tuần Hoà n Nháºt Báo, Ä‘á» xÆ°á»›ng biến pháp, Ä‘i trÆ°á»›c cả Khang Hữu Vi và LÆ°Æ¡ng Khải Siêu cả chục năm.
Ông mất năm 1878, để lại một số tác phẩm như :
-Thao Viên Thi Văn Táºp
-Äá»™n Quáºt Lan Ngôn
-Tòng Ẩn Mạn Lục
-Tòng Ẩn Tá»a Thoại
Những truyện trong tác phẩm Tòng Ân Mạn Lục được viết theo thể tà i chà quái, bằng lối văn ngôn nhÆ° Liêu Trai Chà Dị, ca tụng những cuá»™c tình chung thủy, Ä‘á» cao nam nữ tá»± do luyến ái, chỉ trÃch những tệ nạn hủ bại của lá»›p quan lại phong kiến Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i.Văn pháp lÆ°u loát, ngôn từ tế nhị, tình tiết cố sá»± uyển chuyển khúc triết chen lẫn vá»›i nhiá»u bà i thÆ¡ hay.
Má»™t số truyện trong Tòng Ẩn Mạn Lục đã được chúng tôi dịch và in trong Háºu Liêu Trai và Thiếp Bạc Mệnh trÆ°á»›c đây.
Và i hà ng chú thÃch :
Yểu Nương (窅 娘) :
Yêủ NÆ°Æ¡ng là tên của má»™t nà ng cung nữ được Nam ÄÆ°á»ng Háºu Chủ Lý Dục.Yểu NÆ°Æ¡ng chẳng những có dáng ngÆ°á»i tha thÆ°á»›t, lại tà i nhẩy múa.Nà ng dùng vải bó cho chân nhá» bé và cong nhÆ° cung trăng.Nam ÄÆ°á»ng Háºu Chủ Lý Dục là m má»™t cái Ä‘Ã i hoa sen bằng và ng, cao sáu tấc, trên để những báu váºt, và các loại hoa đẹp để cho nà ng múa, trông phiêu nhiên nhÆ° tiên nữ, rất được Háºu Chủ yêu thÆ°Æ¡ng sủng ái, và dùng mấy chữ :"Tam thốn kim liên 三 寸 金 è“®) để tán thưởng nà ng.
Sau nầy, trong thi văn Trung Quốc thÆ°á»ng dùng chữ "Kim Liên " để hình dung đôi bà n chân nhá» của phụ nữ.Có thể nói tục bó chân của ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà Trung Hoa bắt đầu từ Yểu NÆ°Æ¡ng, rồi lan truyá»n ra dân gian, Ä‘á»i nà y sang Ä‘á»i khác, được sùng thượng đến ná»—i ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nà o không có bà n chân nhá», thì bị Ä‘Ã n ông chê ghét, có thể không lấy được chồng.
Hủ tục bó chân nầy phải chỠđến Ä‘á»i Khang Hy, năm 1664, má»›i ra lệnh cấm.NhÆ°ng cấm lệnh của Khang Hy cÅ©ng chỉ áp dụng trong má»™t thá»i gian ngắn, thì bị phe bảo thủ chống đối, nên năm 1668, Khang Hy theo lá»i tâu của Bá»™ Lá»… rút lại lệnh cấm.
Äến cuá»™c cách mạng Tân Hợi, hủ tục bó chân của phụ nữ Trung Hoa má»›i thá»±c sá»± bị tiêu diệt.
Kim Lăng (金 陵 ) :
Nhà thÆ¡ Lý Bạch có hai bà i thÆ¡ nổi tiếng nhắc đến Kim Lăng, ở hai hoà n cảnh khác nhau là Äăng Kim Lăng Phụng Hoà ng Äà i, và Kim Lăng Tá»u Tứ LÆ°u Biệt.
Kim Lăng nay là thà nh phố Nam Kinh tỉnh Giang Tô.
Theo tác giả Cô Vong Ngôn, má»™t truyện văn há»c cá»±c dâm, thì Kim Lăng bị đổi nhiá»u tên gá»i khác nhau, theo từng triá»u đại.Thá»i Xuân Thu, Kim Lăng thuá»™c nÆ°á»›c Ngô, thá»i Chiến Quốc thuá»™c nÆ°á»›c Việt, sau thuá»™c nÆ°á»›c Sở. Vì vua Sở Uy VÆ°Æ¡ng dá»±ng lăng chôn và ng để trấn yểm đất đó, nên má»›i gá»i là Kim Lăng.
Äến Ä‘á»i Tần Thủy Hoà ng thì đổi là Mạt Lăng.Thá»i Tam Quốc, năm 212 CN Tôn Quyá»n xây cất Thạch Äầu Thà nh và đến năm 229 Quyá»n đóng đô ở đó má»›i đổi Kim Lăng là Kiến Nghiệp.Äá»i Tây Tấn, vì tị húy TÆ° Mã Nghiệp đổi Kiến Nghiệp là Kiến Khang.Các Ä‘á»i Äông Tấn, Tống, Tá», LÆ°Æ¡ng, Trần và Nam ÄÆ°á»ng Ä‘á»u đóng đô ở đó. Äá»i Tùy là Tưởng Châu. Äá»i Tống là Kiến Khang Phủ. Äá»i Nguyên là Táºp Khánh .
Äến Minh Thái Tổ lại đổi là Ứng Thiên Phủ.
Năm 1421 CN, Minh Thà nh Tổ rá»i đô đến Bắc Kinh, Ứng Thiên Phủ má»›i gá»i là Nam Kinh
Năm 1853 CN, Nam Kinh trở thà nh quốc đô của Hồng Tú Toà n và gá»i là Thiên Kinh.
Năm 1927 Trung Hoa Dân Quốc thà nh láºp, đến năm 1930 lại gá»i là Nam Kinh Thị
Hồng Tú Toà n (洪 秀 全) :
Nguyên tác viết là "XÃch khấu chi loạn 赤 寇 之 亂", vì và o thá»i Ä‘iểm tác giả viết truyện nà y, Hồng Tú Toà n còn bị coi là giặc, và khi khởi nghÄ©a dùng mầu cá» Ä‘á», nên tác giả dùng chữ "xÃch khấu" để ám chỉ Hồng Tú Toà n giặc, chứ chÆ°a được tôn xÆ°ng là má»™t nhà cách mạng nhÆ° ngà y nay ở lục địa.
Hồng Tú Toà n sinh năm 1814 mất năm 1864.
Ông là ngÆ°á»i Hoa Huyện tỉnh Quảng Äông , nguyên danh là Há»a Tú, rồi lại đổi là Nhân Khôn, và mãi đến khi lá»›n má»›i tá»± lấy tên là Tú Toà n.
Ngay từ hồi còn bé, Toà n là đứa trẻ hiếu há»c, nên rất được thân phụ thÆ°Æ¡ng yêu.Khoảng năm Tuyên Thống nhà Thanh, Toà n ra nháºp "Bái Thượng Äế Há»™i", nháºn Chu Cá»u Äà o là m sÆ° phụ. Khi Cá»u Äà o mất, Toà n được đồ chúng Ä‘Æ°a lên là m giáo chủ. Äể thu hút và mê hoặc quần chúng, Toà n phao ngôn mình là con thứ hai của thượng đế, em của Chúa Giê Su.
Năm 1851, vá»›i sá»± phò tá của DÆ°Æ¡ng Tú Thanh và Thạch Äạt Khai, Toà n khởi nghÄ©a ở thôn Kim Äiá»n, tỉnh Quảng Tây, rồi Ä‘em quân đánh chiếm châu VÄ©nh An, kiến láºp Thái Bình Thiên Quốc và đem quân Bắc phạt, liên tiếp chiếm được nhiá»u tỉnh,
Năm 1853, Toà n công hạ Kim Lăng (tức Nam Kinh ), tá»± xÆ°ng là Thiên VÆ°Æ¡ng và đóng đô ở đấy.Toà n ra lệnh đổi DÆ°Æ¡ng Lịch, cải y phục, Ä‘á» xÆ°á»›ng tân há»c, phế bá» tục bó chân của phụ nữ, phế bá» xÆ°á»›ng kỹ, cấm nha phiến. Quân triá»u đình nhiá»u phen bị Toà n đánh bại.
NhÆ°ng vá» sau vì ná»™i bá»™ lãnh đạo mâu thuẫn, các tÆ°á»›ng đố kỵ giết hại nhau, khiến lòng dân ly tán.Thái Bình Thiên Quốc bị Tăng Quốc Phiên và Tả Tôn ÄÆ°á»ng, những trá»ng thần của Thanh triá»u, đánh bại.
Năm 1964, Thiên Kinh bị phá vỡ, Hồng Tú Toà n uống Ä‘á»™c dược tá»± tá».Thái Bình Thiên Quốc bị diệt vong.
Tầm Dương (潯 陽) :
Tầm DÆ°Æ¡ng là tên má»™t quáºn Ä‘á»i ÄÆ°á»ng, nay thuá»™c thị trấn Cá»u Giang tỉnh Giang Tây. Thá»i Tùy đặt tên là Bồn Thà nh, sang đến nhà ÄÆ°á»ng má»›i cải là Tầm DÆ°Æ¡ng. Nhà thÆ¡ Bạch CÆ° Di bị biếm là m TÆ° Mã Giang Châu, từng để lại dấu chân của mình ở địa danh nà y, qua bà i thÆ¡ nổi tiếng " Tỳ Bà Hà nh çµ ç¶ è¡Œ ", mở đầu bằng câu : " Tầm DÆ°Æ¡ng giang đầu dạ tống khách ". Sau nà y, khi Tống Giang , thủ lãnh của 108 vị anh hùng LÆ°Æ¡ng SÆ¡n Bạc, bị đầy đến Giang Châu, ngồi trên lầu uống rượu, ngắnm mÆ°a rÆ¡i trên sông Tầm DÆ°Æ¡ng, say rồi phẫn kÃch, Ä‘á» phản thi mà bị bắt.
Nam ÄÆ°á»ng Háºu Chủ (å— å” å¾Œ 主):
Nam ÄÆ°á»ng(937-975) là má»™t triá»u đại trong thá»i NgÅ© Äại Tháºp Quốc (907 -975) do Lý Thăng kiến láºp.Háºu Chủ của vÆ°Æ¡ng triá»u tên là Lý Dục, thÆ°á»ng gá»i là Lý Háºu Chủ, tá»± là Trùng Quang, hiệu là Liên Phong CÆ° SÄ©, sinh năm 937 CN, mất năm 978 CN
Năm 961CN Lý Dục được phong là m Thái Tá», lên nối ngôi cha.
Là má»™t ông vua tà i hoa phong nhã, giá»i thÆ¡ văn, há»™i há»a, âm luáºt và đặc biệt vá» từ khúc.Trong suốt thá»i gian tại vị, Háºu Chủ không lo nhiá»u đến chÃnh sá»± mà chỉ chuyên chú và o những yến tiệc, ca vÅ©, vui đùa cùng bầy cung tần mỹ nữ.
Những câu truyện diá»…m tình của Háºu Chủ vá»›i những giai nhân tri ká»· cÅ©ng nhÆ° những bà i từ của ông được ngÆ°á»i Ä‘á»i Ä‘ua nhau tÆ°á»ng thuáºt truyá»n tụng.Äặc biệt là ông từng sủng ái nà ng cung phi Kiá»u thị.Kiá»u thị là ngÆ°á»i rất thông minh, viết chữ rất đẹp, lại tôn thỠđạo Pháºt, Háºu Chủ tá»± tay viết "Kim Tá»± Tâm Kinh " để tặng nà ng
Năm 975, Nam ÄÆ°á»ng bị Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dẫn diệt, Kim Lăng bị phá vỡ, Háºu Chủ bị bắt là m tù binh.TrÆ°á»›c cảnh quốc phá gia tan, Háºu Chủ tuy Ä‘au Ä‘á»›n nhÆ° đứt tùng khúc ruá»™t, nhÆ°ng vẫn không bỠđược "táºt" phong lÆ°u, vung bút viết má»™t bà i từ để Ä‘á»i, tả cảnh vong quốc, lá»i lẽ rất là thê lÆ°Æ¡ng, Ä‘au Ä‘á»›n, đó là bà i "Lâm Giang Tiên."
Háºu chủ bị Ä‘Æ°a vá» Biện Kinh, hai năm sau thì bị Tống Thái Tông Triệu Khuông NghÄ©a sai em là Triệu Äình Mỹ đánh thuốc Ä‘á»™c chết.
Sau khi Háºu Chủ mất, Kiá»u thị đã viết lại "Kim Tá»± Tâm Kinh" , chữ viết rất đẹp, Ä‘em dâng và o chùa TÆ°á»›ng Quốc để cầu phúc cho Háºu Chủ.
Lạc khoản (è½ æ¬¾)
Ký tên trên những thÆ° tÃn, lá»… phẩm, thÆ°, há»a thì gá»i là lạc khoản
NgÅ© Äại Tháºp Quốc (五 代 å 國) :
Năm 907 CN, Chu Ôn diệt nhà ÄÆ°á»ng xÆ°ng đế, lấy quốc hiệu là LÆ°Æ¡ng, sá» gá»i là Háºu LÆ°Æ¡ng, chiếm má»™t phần lá»›n phÃa Bắc nÆ°á»›c Tầu, kế tục sau đó xuất hiện các nÆ°á»›c nhÆ° Háºu ÄÆ°á»ng, Háºu Hán, Háºu Chu, Háºu Tấn. Sá» gia gá»i năm nÆ°á»›c nà y là thá»i kỳ NgÅ© Äại.
Äồng thá»i vá»›i năm nÆ°á»›c nà y, ở phÃa nam nÆ°á»›c Tầu cÅ©ng xuất hiện trÆ°á»›c sau 10 nÆ°á»›c là Ngô, Nam ÄÆ°á»ng,
Ngô Việt, Sở, Mân, Nam Hán, Tiá»n Thục, Háºu Thục, Kinh Nam, Bắc Hán.Năm 979 CN, các nÆ°á»›c nà y bị Triệu Khuông Dẫn tiêu diệt, kết thúc cục diện thá»i kỳ NgÅ© Äại Tháºp Quốc.
Äáºu khấu (è³ è”»):
Äáºu khấu là má»™t loại hÆ°Æ¡ng thảo, hoa nở và o mùa hè, má»c ở xứ nóng, rất đẹp, dùng là m thuốc được.Trong các văn thÆ¡ cổ Ä‘iển, ngÆ°á»i dùng từ ngữ Ä‘áºu khấu để tÆ°Æ¡ng trÆ°ng ngÆ°á»i con gái còn trong trắng chÆ°a lấy chồng.
LÆ°Æ¡ng VÅ© Äế (æ¢ æ¦ å¸):
Sinh năm 464 CN mất năm 549 CN.
LÆ°Æ¡ng VÅ© Äế tên tháºt là Tiêu Diá»…n, ngÆ°á»i sáng láºp nhà LÆ°Æ¡ng thá»i Nam Triá»u, tá»± là Thúc Äạt, vốn là ngÆ°á»i đồng tá»™c của vua nhà Tiêu Tá», em há» Tiêu Äạo Thà nh, ngÆ°á»i Nam Lan Lăng (nay thuá»™c tỉnh Giang Châu, phÃa tây bắc ThÆ°á»ng Châu).Tiêu Diá»…n từng là m quan nhà Tá», giữ chức Thứ Sá» Ung Châu, trấn thủ TÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng. Nhân vua Tá» vô đạo, giết ngÆ°á»i anh của Tiêu Diá»…n, Diá»…n khởi binh vây hãm Kiến Khang, l áºp Tiêu Bảo Dung là m Hòa Äế.
Diá»…n nắm chức Äại TÆ° Mã, và được phong LÆ°Æ¡ng VÆ°Æ¡ng.
Năm 502 CN, Diá»…n được nhÆ°á»ng ngôi, lấy quốc hiệu là LÆ°Æ¡ng, trá»ng dụng sÄ© tá»™c, sá»a sang văn giáo, nhá» váºy quốc thế được chấn hÆ°ng. Sau lại dốc lòng tÃn thá» Pháºt giáo, xây cất Äồng Thái Tá»±, ba lần và o đó tu.
Năm 547 CN, Tiêu Diễn tiếp thụ đầu hà ng của Hầu Cảnh.Hai năm sau thì bị Hầu Cảnh dẫn binh vượt sông nam hạ, công phá thủ đô, Tiêu Diễn bị đói và bệnh mà chết.
Tiêu Diá»…n là ngÆ°á»i giá»i vá» văn há»c, âm luáºt, thÆ° pháp.
Văn phòng tứ bảo (文 房 四 寶):
Văn phòng tức thÆ° phòng.Cổ nhân ngà y xÆ°a ở trong thÆ° phòng thÆ°á»ng dùng và thÆ°á»ng bầy biện bốn váºt dụng được quý trá»ng nhÆ° bảo váºt là bút, giấy, nghiên, má»±c.Vì thế nên gá»i là văn phòng tứ bảo.
(Dịch xong ngà y 21-5-2004 lúc 12:42.Phạm xuân Hy)