Chim Việt Cành Nam            [  Trở Vá»  ]          [ Trang chủ ]           [ Tác giả
 
Bến Cát
Cát Hoàng
Bến Cát thuá»™c xã Tân Phú Trung xÆ°a, bao gồm ba làng: Tân Äịnh, Phú Long và Äịnh Trung (Nay tách làm 2 xã: Äịnh Trung, Phú Long, huyện Bình Äại, tỉnh Bến Tre). Äịa hình nằm vắt ngang trục đất giồng tiếp giáp hai con sông lá»›n Cá»­a Äại và Ba Lai (chung dòng Mêkông).

Äặc trÆ°ng Bến Cát chính là cát. Khoảng thập ká»· 60 thế ká»· 20 trở vá» trÆ°á»›c, con Ä‘Æ°á»ng từ Bến Bạ (giáp sông Cá»­a Äại) đến Ao Vuông (giáp sông Ba Lai) tràn ứ cát, lá»›p há»c trò nhá» chúng tôi Ä‘i vá» lúc trá»i trÆ°a nắng là phải chạy cách quãng núp vào bóng cây để tránh chân bá»ng rát; còn chạy xe đạp (rất ít) không khéo thì ngoẹo cổ xe té lăn quay là chuyện thÆ°á»ng.

Bến Cát cÅ©ng lắm vÆ°á»n cây cho bá»n há»c trò con nít  tha hồ leo trèo nhẳn nha mãng cầu, mít, xoài, khế, ổi,...NhÆ°ng khoái nhất có lẽ là món duối; thứ trái ngòn ngá»t, thÆ¡m thÆ¡m vừa có dÆ° vị đăng đắng, chua chua, chát chát ăn từ trÆ°a tá»›i chiá»u còn Ä‘a đã cái miệng; cây duối thì bá»± chảng ông cả, nhánh dai dẻo, leo lên cao nằm vắt võng ngắm tÆ° bá» nhà cảnh  lại càng ngon, càng sÆ°á»›ng.

Thá»i chiến tranh giao thông Ä‘i lại rất khó khăn, ai có việc thật cần lên đô thị (Bến Tre, Mỹ Tho) thì phải Ä‘i đò máy (xe đò rất ít, Ä‘i lại rất khó khăn do cầu Ä‘Æ°á»ng quá xấu). Bá» sông Cá»­a Äại (còn gá»i là sông Tiá»n) có má»™t bãi cát dài thoai thoải (nay bùn đã bồi lấp, má»c cả rặng bần gá»i là Bãi Bần) đò máy ghé vào để đón hoặc trả khách - Có lẽ vì thế nên có tên gá»i là Bến Bạ (?). Äến bây giá» tôi vẫn còn nhá»› nhÆ° in cảnh bá»n con nít chúng tôi nôn nao chỠđón má Ä‘i chợ Mỹ Tho vá» (Chiá»u đò má»›i vá», nhÆ°ng đã đón từ xế trÆ°a. Trong khi chá» chẳng biết làm gì, chúng rủ nhau tắm sông và chia phe đánh trận giả). Quà má hoặc ngÆ°á»i thân cho đâu nhiá»u nhá»i gì, chỉ là ổ bánh mì hay vài viên kẹo. Vậy mà bá»n trẻ vui mừng nhảy cá»­ng, tung tăng chân sáo suốt Ä‘Æ°á»ng vá» quanh quẩn thÆ°Æ¡ng thÆ°Æ¡ng.

Bến Cát có đình thá» thần hoàng bổn cảnh, má»—i năm hai lệ cúng: Thượng ngÆ°Æ¡n và hạ ngÆ°Æ¡n. Cúng đình thÆ°á»ng có hát bá»™i (hát bá»™), con nít khoái, ngÆ°á»i lá»›n cÅ©ng khoái, ngÆ°á»i cầm chầu thÆ°á»ng là ông chánh bái hoặc ông cả hay những ngÆ°á»i có uy tín được làng cả nể trá»ng vá»ng (Những ngÆ°á»i nầy Ä‘á»u có lá»… vật cúng thần, thÆ°á»ng là mâm xôi, gà trống hoặc heo quay, heo trắng). Có nhiá»u mẩu chuyện xung quanh việc cúng đình và hát bá»™i, chỉ xin kể hai mẩu chuyện vui vá» xem hát bá»™i: Có anh Th chÆ¡i ác lén lấy cắp Ông Tổ gánh hát bá»™i, làm buổi đó gánh hát chảy re, nghe và xem má»i ngÆ°á»i thấy trá»›t quá»›t không giống nhÆ° buổi trÆ°á»›c, khiến Ông Bầu gánh phải xin lá»—i bàn dân thiên hạ cho gánh hát tạm ngÆ°ng lo tìm Ông Tổ má»›i hát lại được (Thú thiệt đến bây giá» chúng tôi cÅ©ng chÆ°a cắt nghÄ©a được hiện tượng ly kỳ nầy!). Có má»™t thím mê hát quá chừng lo chen vô cố xem cho được, khi chen lại chắp ngược hai tay ra phía sau đít, khiến cho chú T cắc cá»› "gát cu" mình lên, thím ta chẳng nói chẳng rằng, rút nhẹ má»™t tay nắm lấy cái móc tai búi tóc, má»™t tay nắm chặt "con cắc cá»›" kéo Ä‘i vòng vòng khắp bãi hát. Qua vụ việc têu tếu nầy anh Th và chú T được công chúng ban cho hai cái nicname khá mỹ miá»u, mà tôi xin phép không kể nghe bất tiện.

Bến Cát có chùa Tân Lâm. Những ngày rằm tháng giêng, tháng 7 âl,...hoặc ngày Äại lá»… Phật đản là dịp quy tụ hầu hết má»i nhà, má»i ngÆ°á»i viếng bái cầu sá»± an lành. Dịp nầy lÅ© con nít mê tít thò lò luôn, chúng chÆ¡i diá»…n đủ trò trong-ngoài khuôn viên nhà chùa, chỉ trừ gian chánh Ä‘iện do sợ tượng Ông Thiện, Ông Ãc. Riêng tôi ngán nhất là hàng năm đến mùa cúng sao (tháng 8 âl), vì tôi luôn bị mẹ bắt quỳ Ä‘á»™i sá»› (gia đình có bao nhiêu ngÆ°á»i là bấy tá» sá»›), quỳ gần nhÆ° suốt buổi, hai đầu gối tê Ä‘au muốn xỉu. Bây giá» lá»›n già đầu còn bày đặt mần thÆ¡: "Äêm qua nghe tiếng chuông chùa/khiến con nhá»› mẹ nhá»› mùa cúng sao/thèm quỳ cho gối thật Ä‘au/...". Thiệt không biết xấu hổ!.

Chuyện chùa chiá»ng cÅ©ng nhiá»u. Song, tôi Æ°a nhất là khi có nàng nói vá»›i mình: "Phật không cấm yêu". Câu nói nầy có sức mạnh giác ngá»™ tôi, để tôi thông cảm ba cái chuyện yêu Ä‘Æ°Æ¡ng khá dữ dá»™i của mấy vị sÆ° sãi ở chùa Tân Lâm. Trong đó, có nhiá»u vị tu hành nghiêm nghị trong thá»i chiến tranh, sang thá»i bình các vị "tung áo cà sa ra tìm tổ ấm".

Tôi có thói quen từ nhá» là má»—i lần vá» quê là sang chùa thắp nhang lá»… Phật (dù tôi không theo đạo). NhÆ°ng, sau những đợt tu sá»­a, làm má»›i, chùa Tân Lâm trở nên xa lạ đối vá»›i tôi đến Ä‘á»™ không ngá». Kiến trúc cùng biết bao tượng phật gá»— xÆ°a rất có giá trị Ä‘á»u mất hết, bị ciment hoá ráo trá»i. Cái ao sen phía trÆ°á»›c chùa thay vì được hồi phục thì há» làm nhÆ° "vÆ°á»n tượng". CÅ©ng may còn mấy cây cá»™t gá»—. A di đà, buồn thay!

Bến Cát có trÆ°á»ng há»c nằm trong vòng rào bót. Chẳng biết ai đó đã có sáng kiến lấy thân há»c trò che chắn cho lính trán. Khoảng năm 1963 đã xảy ra má»™t cuá»™c chiến thật sá»± giữa hai phía, may mà bất phân thắng bại, đủ để 2 đứa há»c trò lá»›p tÆ° (lá»›p 2 bây giá») bị thÆ°Æ¡ng nặng, nếu không có thầy Luận dÅ©ng cảm cứu nguy giữa hai làn đạn chắc gì chúng sống.

Bến Cát có hai cái xóm khá đặc biệt: Xóm Giồng Nần toàn ngÆ°á»i theo Quốc gia. Äối nghịch vá»›i xóm Giồng Nần là xóm Bến, toàn ngÆ°á»i theo Việt cá»™ng. Lạ đến Ä‘á»™ là chúng chÆ¡i đánh trận giả từ lúc còn để chá»m, lá»›n lên chúng đánh nhau chết sống thật. Hằn thù nhau đến thế, nhÆ°ng má»—i năm chúng chừa ra ba ngày Tết Nguyên đán, ngày rằm tháng bảy âl, ngày lá»… Noel là tá»± do Ä‘i lại, không bắn giết nhau, mà còn có thể gặp nhau uống trà tranh luận sai đúng vá» lý tưởng của má»—i bên Ä‘ang theo Ä‘uổi - Nó trở thành má»™t thứ luật bất thành văn được hai bên tá»± giác chấp hành mà đến nay há»i ra cÅ©ng không ai nhá»› nổi nó được hình thành từ lúc nào và do ai.

Còn nhiá»u chuyện vui buồn lý thú vá» Bến Cát. Song, cứ ê a kể mãi e rằng bạn Ä‘á»c sẽ nhàm chán. Tôi xin thay đổi không khí bằng má»™t bài thÆ¡ "Bông bí lòng con" gá»i là kết thúc bài viết cho có hậu:

Bơi trong mù sương
mặt trá»i hiá»n nhÆ° trái bí rợ
mùa giáp hạt:
"Lúa chín vàng mơ
Äói má» con mắt"

Äi xa...
Trái tim con se sắt
nhớ lá nhám tay Mẹ mùa bí rợ
ôi! Äá»t rau quê nghèo
ngá»t bùi hÆ¡n gạo tha hÆ°Æ¡ng

Tha hÆ°Æ¡ng...
thương giồng cát cũ
từng ủ nồng
mỗi bước chân em

Bước chân quen...
hằng khuya Vạn Cấy
hoà tiếng chuông chùa Tân Lâm
vá»ng đêm xa xứ.

Cát Hoàng


 [  Trở Vá»  ]