Nous
savons déjà que la Chine sera bientôt la super puissance
asiatique sinon mondiale, le Japon maintiendra sa place vaille que vaille
et l'Inde va devenir aussi une grande puissance avec laquelle il
faudra compter. Mais le Vietnam, notre nouveau petit dragon est loin d'être
à la traîne, présentant le deuxième taux de croissance de l'Asie,
et le premier en matière de FDI (soit l’investissement direct de l’étranger)
le montant total ayant plus que triplé passant de US$ 20,3 milliards
à $64 milliards, chiffres Forbes Index mars 2009, la plus forte
croissance enregistrée à ce jour ( Inde 27,5 et Chine 92,4 ) .
Depuis son admission au WTO ou OMC, le pays a connu une croissance
à deux digits, et les prévisions actuelles sont de 8%, car
les effets de la crise y sont bien moins sensibles qu'ailleurs. A ce propos,
le Vietnam vient d’être le seul pays asiatique à rentrer dans les cinq
premiers classés par la NEF (New Economics Foundation) pour l’indice
de bonheur et de bien-être ressenti, le HPI (Happy Planet Index) ... intéressant,
non ? Peut-être y retournerez-vous bientôt car vous êtes certainement
allés souvent au pays des dragons et des légendes : justement
votre serviteur revient de la mégapole du Vietnam, et voudrait vous faire
partager ses impressions de ces terres (encore un peu) sereines.
Vous
êtes habitués maintenant au nouvel aéroport de Tân sơn Nhất qui
sera remplacé dans quelques années par un autre, plus grand, à une quarantaine
de kilomètres plus au sud à Long Thành. Avec ses quatre pistes, il pourra
accueillir les nouveaux Airbus A 380 ou 800 avec une capacité de cent
millions de voyageurs par an dès 2015. La nouveauté cette année, c'est
que tout le personnel qui vous y accueille porte des masques d'hygiène,
fièvre AH1N1 oblige...Ensuite, vous remarquez que le trajet en taxi semble
durer bien plus longtemps que les fois précédentes. Normal, car l’axe
Nam Kỳ Khởi Nghĩa vers le centre est ponctué d'énormes creusements
de chaussée, rétrécissant l'espace utilisable, rendant la circulation
encore plus difficile qu'auparavant, déjà que sa fluidité n'était
pas une caractéristique saïgonnaise...Dans la suite de votre séjour,
vous allez constater que malheureusement c'est aussi le cas sur d'autres
grands axes, comme Hai Bà Trưng, surtout devant le marché Chợ
Tân Định et son Église rose bien connue, ou Cách Mạng tháng Tám
ex Lê văn Duyệt, et bien d'autres encore....Résultat : on peut dire
que Saigon maintenant est en embouteillage permanent, comme le périphérique
parisien ou lyonnais aux départs de vacances, les automobiles devenant
de plus en plus nombreuses pour corser les difficultés... La raison de
tous ces travaux me demanderez-vous ? Eh bien, attendez un bel orage de
mousson, et vous allez comprendre: le système d'évacuation des eaux est
devenu trop vétuste, et il faut refaire entièrement ce réseau ! Ce qui
n'empêche pas, qu'après chaque gros orage, beaucoup de quartiers se retrouvent
noyés par presque un mètre d'eau, même dans le centre ville, dans les
quartiers touristiques ou sur l'avenue Trần Hưng Đạo, le grand axe
Saigon-Cholon...Et il faut compter encore quelques années avant que ce
problème ne se trouve résolu... Hanoi, la capitale au nord, partage d'ailleurs
cette malchance avec sa sœur la mégapole du sud, les inondations des
pluies de mousson y sont monnaie courante en été.
Et bientôt vous allez avoir le métro : les travaux ont commencé en 2008, la ligne 1 allant du marché central Chợ Bến Thành au parc à thème Suối Tiên sur la route de Thủ Đức. Cette ligne fera 19,7 km, comprenant quatorze stations, dont celle de tête sera construite devant le marché Bến Thành et le terminus à la gare routière de Suối Tiên. Un tronçon d’environ 2,6 km de ce métro traversant le centre-ville sera souterrain, le reste sera aérien en traversant le fleuve de Saigon..
Une fois opérationnelle, la ligne 1 sera une voie ferroviaire importante pour le transport public intra muros de la ville, pouvant transporter 526.000 passagers par jour, qui mettront une trentaine de minutes pour aller du marché central Bến Thành à la gare routière de Suối Tiên. Cette ligne est la première parmi les six déjà approuvées à l’horizon de 2020.
Un bonheur n'arrivant jamais seul, les Saïgonnais auront bientôt droit aussi au tramway, les trois lignes faisant au total environ trente cinq kilomètres. La première rame sera située sur l’axe Đông-Tây est -ouest, la seconde entre l'arrondissement de Bình Chánh au sud et le futur nouveau centre ville de Thủ Thiêm et la dernière, entre le quartier de Gò Vấp au nord et le parc de logiciels Quang Trung.
Vous saviez déjà bien-sûr que, pour désengorger le centre ville actuel, la presqu'ile de Thủ Thiêm va devenir un deuxième centre-ville ultra moderne, avec de grandes tours et un parc à thème...les travaux sont déjà bien avancés, et c'en est bientôt fini de l'ancienne paix idyllique qui régnait sur ce petit paradis, juste de l'autre côté de la rivière de Saigon, qui avait un petit côté de delta du Mékong à une encablure du centre de la mégapole survoltée...
Toujours sur le chapitre
des transports, l'actuelle gare ferroviaire de Hỏa Hưng, " Ga Saigon
" assez centralement située, dans le Quận 3 va se retrouver relocalisée
plus à l'extérieur, vers Di An ( Bình Dương ) sur la route de
Thủ Đức, et l'on murmure que c'est à cause de l'envolée des
prix de l'immobilier, cette gare occupant des terrains qui vaudront bientôt
de l'or, s'ils devenaient constructibles...
 |
 |
D'ailleurs, vous avez remarqué au cours de vos pérégrinations que Saigon, comme Hanoi, n'est qu'un assemblage de chantiers divers et discontinus, en perpétuelle métamorphose...Par exemple, ceux qui ont connu l'ex-quartier de Khánh Hội puis Quận Tư, pas toujours de bonne réputation, ne pourront plus le reconnaître en 2009 : toutes les petites maisons pauvres, paillottes et masures ont disparu, faisant place à de nouvelles tours d'habitation flambant neuves, du style de ce qu'on trouve partout en Chine...On a terminé la construction de tous les ponts qui y mènent depuis le centre-ville tout proche, pont Calmette, pont Cầu Ông Lãnh, pont Khánh Hội, même le pont Nguyễn văn Cừ depuis l'ancien quartier dit Nancy, bref l'accès y est très facile maintenant, et cela attire une toute autre sorte de population sociologique que la précédente, vu le prix qu'y atteint le mètre carré construit....On perçoit bien le projet d'ensemble, car où mène ce quatrième arrondissement ? Justement vers le sud, le nouveau 7è arrondissement tout neuf tout moderne, et les nouveaux beaux quartiers de Phú Mỹ Hưng, la ville nouvelle, les villes nouvelles devrait on dire, car il y a Tân Quy, Tân Mỹ, Tân Hung, vers l'hôpital Pháp Việt franco-vietnamien, et ses belles avenues bien larges et rectilignes, bordées de pelouses et d'espaces verts, paysages très néo-européens, vous pouvez même y voir des constructions quasi haussmanniennes....Et le prix du mètre carré n'a rien à envier aux prix en métropole française !
L'on y a prévu
bien-sûr de grands centres commerciaux, hypermarchés avec galeries marchandes
à l'occidentale, et ce genre d'environnement un peu trop familier
à nos yeux d'Européens, vu tout autour de nos grandes agglomérations,
semble étonnamment plaire aux locaux, séduits par son côté moderne,
contemporain, le visage du progrès pour des gens qui sortent de l'après-guerre....Elle
est bien loin maintenant la guerre, plus de la moitié de la population
vietnamienne est née après 1975 ! Cette population a soif de vivre, de
profiter de la civilisation du bien-être, de l'ordinateur portable, de
l'I Pod, de Facebook, et caméscopes numériques....Ne vous étonnez pas
d'entendre souvent citer les prix en dollars, cela fait plus "in"....
Et bien que la circulation
soit toujours aussi anarchique, vous remarquerez quelques progrès quand-même
: les motocyclistes sur leurs scooters portent maintenant (presque) tous
un casque, s'arrêtent quelquefois au feu rouge, et s'ils garent encore
leurs véhicules sur le trottoir, ils prennent soin maintenant de le faire
bien en deçà d'une grande ligne blanche qui partage le trottoir
en deux...Quelle discipline ! me direz vous...Ce serait mal connaître
les Vietnamiens ! Mais voilà, la peur du gendarme est universelle, surtout
quand on frappe au porte-monnaie : la police effectue des rondes systématiques
et punit d'une amende de 90 000 đồng tout véhicule mal garé, si elle
ne l'embarque pas carrément au poste et là, ça coûtera encore plus
cher pour le récupérer ! Les marchands ambulants qui occupaient ces fameux
trottoirs - espace de vie important au Vietnam - se font moins nombreux,
eux aussi gibier des rafles des autorités, qui essaient de les chasser
des trottoirs...
Tout comme les cyclopousses, de plus en plus rares en ville, espèce en voie de disparition imminente, car perçus comme une survivance du passé colonial, ou du passé tout court, que les Vietnamiens veulent oublier, dans leur soif de modernité, dans leur course éperdue vers la soif de vivre, hédonisme effréné....
Si vous aimez le Vietnam éternel, alors venez vite pendant qu'il est encore (un peu ...) là sous vos yeux...Car bientôt, sinon très bientôt, ce sera comme Singapore, Taiwan, la Thaïlande ou la Corée !
Ô Temps...
" Chúng ta đã quen sống an tâm trong niềm tin vững vàng của mình. Thế rồi cuộc khủng hoảng kinh tế diễn ra, tác hại không ít thì nhiều tới mọi quốc gia, không chừa bất cứ nước nào. Trong khi hầu hết các đại cường quốc lâu đời phải chịu phần hậu quả lớn nhất, thì lại phác họa ra một trật tự thế giới mới. Trong bối cảnh này, vai trò của Á Châu và đặc biệt là Việt Nam, vẫn có một chỗ đứng quan trọng trong tâm tưởng chúng ta, sẽ ra sao ? "
SÀI GÒN... một(1) mùa hè 2009 Anthony DUCOUTUMANY
Nguyễn Bảo Hưng dịch Việt
Chúng ta đều
biết rằng Trung Quốc nay mai sẽ trở thành siêu cường Á
Đông nếu không phải là toàn cầu , Nhật Bản sẽ tìm cách
duy trì vị thế của mình và Ân Độ sẽ trở thành một cường
quốc đáng nể vì. Nhưng Việt Nam, con rồng nhỏ bé mới nổi,
không phải chỉ có lẽo đẽo ở đằng đuôi. Việt Nam hiện
đứng hạng nhì Á Châu về chỉ số tăng trưởng và hạng
nhất về tỉ số đầu tư nước ngoài FDI (Investissement
direct de l’étranger) với số lượng đấu tư tăng gấp
quá ba lần từ 20,3 tỉ $US lên 64 tỉ $US theo con số Forbex
Index Mars 2009, đó là tỉ số tăng trưởng lớn nhất tới
nay (so với Ấn Độ là 27,5 tỉ và Trung Quốc là 92,4 tỉ).
Từ ngày được gia nhập Tổ chúc Thương Mại Quốc tế WTO
hay OMC, VN vẫn có một tỉ số tăng trưởng hai hàng số và
tỉ số dự báo tăng trưởng hiên nay là 8%, vì VN ít chịu
hậu quả của cuộc khủng hoảng hơn là các nơi khác. Nhân
đây cũng cần nói thêm là Việt Nam vừa được đánh giá
là xứ sở Á Châu duy nhất nằm trong con số 5 quốc gia đứng
đầu về chi số hạnh phúc và cảm giác sống an lạc (indice
du bonheur et de bien-être ressenti, le HPI ou Happy Planet Index) theo
xếp hạng của Hội Các Khoa Tân kinh tế học (New Economics
Foundation)... cũng ngon lành đấy chứ, phải không bạn
? Nay mai hẳn là bạn còn trở lại đây vì bạn đã từng
đi về thăm viếng mảnh đất thần thoại rồng tiên này :
vậy tiểu tử (votre serviteur) cũng vừa từ VN trở về xin
được chia sẻ cùng bạn một vài cảm nghĩ của mình về
một vùng đất (chắc chẳng còn bao lâu) an bình. (2)
Bạn nay đã
quen với phi trường Tân Sôn Nhất mới, nhưng chỉ vài năm
nữa thôi phi trường này sẽ được thay thế bằng một phi
trường mới khác, lớn hơn, cách xa khoảng 40 cây số về
phia nam ở Long Thành. Với 4 phi đạo, phi trường mới này
có thể tiếp nhận các phi cơ loại tối tân như A 380 hay800
và con số 100 triệu hành khách hàng năm kể từ 2015. Điều
mới mẻ trong năm nay là mọi nhân viên tại phi trường đều
có mang khẩu trang để phòng ngừa dịch cúm AH1N1... Tiếp đến
là bạn thấy chặng đường taxi từ phi trường về nơi cư
ngụ có vẻ dài hơn trước. Cũng dễ hiểu thôi vì trục lộ
Nam Kỳ Khởi Nghĩa tới trung tâm thành phố nay lổn nhổn những
hố đào khiến cho sự lưu thông vốn chẳng lấy gì làm song
suốt lại càng thêm tắc nghẽn. Và cũng chẳng riêng gì trục
lộ này. Thời gian ở Sài Gòn bạn sẽ gặp cảnh tương tự
trên các trục giao thông chính khác., như con đường Hai Bà
Trưng, đặc biệt là trước chợ Tân Bình với ngôi giáo đường
màu hồng thân quen, hay con đường Cách Mạng Tháng Tám tức
Lê Văn Duyệt cũ, và còn nhiều trục khác nữa... Bạn muốn
biết lý do của những công tác sửa đường này ư ? Thì hãy
đợi có trận bão mùa lớn là bạn hiểu tức thì : hệ thống
thoát nước cổ lỗ sĩ nay đã đến lúc phải được canh
tân toàn bộ. Dầy vậy, cứ mỗi lần có trận bão lớn la
nhiều khu phố lại ngập dưới một thước nước, ngay trung
tâm thành phố, kể cả các khu du lịch hay đại lộ Trần
Hưng Đạo, trục chính nối liền Sài Gòn - Chợ Lớn. Và cũng
phải chờ ít ra vài năm nữa mới mong giải quyết xong vấn
đề này. Hà Nội, thủ đô ở miền Bắc cũng chia sẻ mối
bất hạnh tương tự với đại đô thị anh em ở miền
Nam, vì cứ vào mùa hè sau mỗi trận bão mùa là thành phố
thủ đô lại tràn ngập nước mưa.
Có thể bạn
đã sử dụng các phương tiện chuyên chở công cộng nơi đây
rồi, bằng không bạn hãy biết rằng hệ thống xe buýt khá
đầy đủ, phục vụ hầu như toàn khắp vùng đô thị kể
cả những vùng ngoại vi xa xôi như tận Củ Chi, và chỉ với
một số tiền nhỏ nhoi 3000 đồng nghĩa là tương đương với
12 centimes euros là bạn có thể có cả máy lạnh và TiVi như
trên máy bay vậy.
Và chẳng
bao lâu sẽ có cả métro nữa : công tác đă khởi sự năm
2008 cho tuyến đường số 1 từ Chợ Bến Thành tới khu giải
trí Suối Tiên trên đường đi Thủ Đức. Tuyến đường này
dài 19,7 km gồm 14 trạm với trạm khởi hành tại trước Chợ
Bến Thành và trạm chót là bến xe Suối Tiên. Một đoạn
của tuyến métro này dài khoảng 2,6 km xuyên qua thủ đô là
đường ngầm, phần còn lại là lộ thiên và băng qua sông
Sài Gòn.
Chừng nào hoạt động, đường metro số 1 này sẽ là tuyến đường sắt công cộng quan trọng cho sự di chuyển của dân chúng trong thành phố và có thể đi từ chợ Bến thành tới Suối Tiên trong vòng 30 phút. Tuyến này sẽ là tuyến đầu tiên trong số 6 tuyến métro dự trù thực hiện và sẽ được hoàn tất khoảng năm 2020.
Nhưng hạnh phúc không phải chỉ đến có một lần, dân Sài Gòn nay mai sẽ còn được đi xe điện (tramway) nữa, với ba tuyến đường dài tổng cộng khoảng 35 km. Tuyến thứ nhất nằm trên trục Đông-Tây, tuyến thứ hai đi từ quận Bình Chánh ở phía nam tới trung tâm thành phố Thủ Thiêm tương lai, và tuyến thứ ba nối liền khu Gò Vấp ở phía bắc với trung tâm tin học (le parc de logiciels) Quang Trung.
Hẳn bạn đã biết là để giải tỏa trung tâm thành phố hiện thời, bán đảo Thủ Thiêm sẽ trở thành trung tâm thành phố thứ hai cực kỳ tiên tiến với những tòa nhà cao ngất và một công viên giải trí... Công tác xây dựng đã tiến hành mạnh, và chẳng bao lâu sẽ không còn nữa cái vẻ an bình thơ mông ấy đã một thời ngự trị trên mảnh thiên đường nhỏ bé bàng bạc dáng dấp đồng bằng Cửủ Long và nằm bên kia bờ sông Sài Gòn, chỉ cách trung tâm đô thành ồn ào náo nhiệt có vài trăm thước.
Cũng trong mục giao thông chuyển vận, ga xe lửa Hòa Hưng hiện tại tức ga Sài Gòn thuộc quận Ba sẽ được dời ra xa về Di An (Bình Dương ) phía nam, trên đường đi Thủ Dức. Thiên hạ xì xầm rằng sở dĩ có sự di chuyển này vì giá địa ốc bỗng tăng vọt và mỗi tấc đất trên khu vực nhà ga này sẽ trở thành tấc vàng nếu người ta được quyền xây cất trên đó. ..
Vả lại trong những đợt đi về hẳn bạn cũng nhận thấy rằng Sài Gòn, cũng như Hà Nội, chi là một tập hợp những công trường đủ loại và không liên tục, trong tình trạng biến đổi không ngừng... Thí dụ như với những ai đã từng biết khu Khánh Hội cũ sau đổi là quận Tư không lấy gì được tiếng là ngon lành lắm, thì qua năm 2009 này sẽ không còn nhận được ra nó nữa : tất cả những túp nhà tranh vách đất lụp sụp nay đã biến mất, nhường chỗ cho các cao ốc mới cùng một kiểu với những tòa cao ốc nay thấy xuất hiện cùng khắp tại Trung Quốc. Người ta cũng đã xây xong tất cả những cây cầu từ trung tâm thành phố kế cận dẫn tới đó : cầu Calmette, cầu Ông Lãnh, cầu Khánh Hội, lại còn cầu Nguyễn Văn Cừ từ Nancy cũ nữa ; tóm lại sự đi lại tới khu này đã trở nên dễ dàng và do đó lôi cuốn một thành phần xã hội mới vì giá thước vuông mỗi căn nhà tân lập đều tăng cao... Ta có thể nhận ra dự án toàn bộ nếu ta nhìn theo hướng phát triển của quận Bốn. Quả vậy, hướng về phía nam là quận Bảy tân lập, hoàn toàn mới hoàn toàn hiện dại với những khu phố đẹp đẽ của Tân Mỹ Hưng, thành phố mới, hay là những thành phố mới vì ngoài ra còn có Tân Quy, Tân Mỹ, Tân Hưng ; rồi còn bệnh viện Pháp-Việt nữa chứ : tại đây bạn có thể thấy những con đường đẹp đẽ, rộng rãi, thẳng hàng với những bờ cỏ và những khoảng cây xanh hai bên lề, chẳng khác gì quang cảnh Âu châu hiện đại, có khi bạn còn thấy một vài công trình kiến trúc y như những ngôi nhà trên dại lộ Haussman quận 9 Paris... Và giá một thước vuông ở đây cũng không thua gì giá nhà của thủ đo Pháp cả.
Dĩ nhiên tại đây người ta cũng trù liệu những trung tâm thương mại lớn, những đại siêu thị với những dãy cửa hàng bên hông không khác gì tại các nước tây phương ; thế nhưng cái môi trường sinh hoạt quá quen thuộc với nhãn quan của người âu châu này, lại làm cho người dân ở đây thích thú : họ có cái đam mê khía cạnh hiện đại, bộ mặt tiên tiến của những con người vừa ra khỏi giai đoạn hậu chiến... Cuộc chiến giờ đây đã xa lắm rồi. Hơn phân nửa dân số VN đều sinh ra sau năm 1975. Khối người này thèm sống, khao khát hưởng thụ các tiện nghi của văn minh, họ muốn có máy vi tính di động, I Pod, Facebook, máy thu hình điện tử... Bạn cũng đừng ngạc nhiên nếu thấy họ kháo nhau giá cả bằng mỹ kim . Có thế mới là dân " điệu nghệ ".
Và mặc dầu
sự giao thông vẫn còn vô tổ chức, bạn cũng nhận đuợc
ít ra một vài tiến bộ : những người đi xe gắn máy (hầu
như) nay đều có đội nón, đôi khi cũng ngừng lại trước
đèn đỏ, và nếu họ có đậu xe trên lề đường thi họ
cũng chú ý dựng xe bên này vạch trắng ngăn đôi vỉa hè...
Kỷ luật dữ ta ! Bạn thầm nghĩ... Vậy là bạn không biết
gì về người Việt hết. Chẳng qua là họ sợ mấy ông cảnh
sát đó thôi, nhất là khi mấy ổng chặt đẹp vào túi tiền
của họ : cảnh sát thường xuyên đi tuần và phạt 90 000
đồng xe nào dựng không đúng hàng lối, ấy là không kể
có khi xe bị lôi về bóp và trường hợp này còn phải nộp
tiền phạt nặng hơn nhiều để chuộc xe ! Những người bán
hàng rong quen bày hàng trên lề đường vốn là địa bàn mưu
sinh của họ, nay cũng thưa thớt dần, bởi vì họ cũng là
đối tượng truy bắt của giới hữu trách đang muốn xua đuổi
họ ra khỏi vỉa hè.
Những chiếc
xích lô đạp cũng vậy, ngày càng một hiếm hoi trên đường
phố : chúng bị xếp vào loại trên đà diệt chủng vì được
coi như là một tàn dư của thời thuộc địa, hay đúng ra
là thuộc loại nay quá đát, vì người Việt trong sự khao
khát sống cuồng nhiệt, trong cuộc đua đòi hưởng thụ những
gì thuộc về tiên tiến hiện đại, hết còn muốn nhớ tới
chúng nữa.
Bạn là người
yêu đất nước Việt muôn thuở ư? Hãy tìm đến ngay đi,
để còn (kịp...) được thấy nó bằng mắt... Vì chẳng bao
lâu nữa, nếu không muốn nói chỉ nay mai, nó sẽ cũng như
là Singapore, Đài Loan, Thái Lan hay Đại Hàn mà thôi.
Hỡi Thời gian !... (3)
(1) Cần để ý tới cách dùng chữ " một " của tác giả. Tại sao đã xác định thời điểm là hè 2009, còn thêm chữ một làm chi ?
(2) Terres sereines : Ý tác giả muốn nhắc tới cuốn " Légende des terres sereines " của Phạm Duy Khiêm.
(3) " Ô Temps, suspends ton vol ! ... (Lamartine)
Tác giả chỉ lấy có 2 chữ đầu trong một câu thơ của Lamartine rồi bỏ lửng ... như là biểu lộ một bất lực trong ý muốn kêu gọi thời gian đừng vội xóa bỏ khung cảnh sinh hoạt thi vị của Saigon một thời vang bóng. Cảm xuc hoài niệm này làm ta liên tưởng tới tâm trạng nao nao của Bà Huyện Thanh Quan trong " Thăng Long thành hoài cổ ".
[ Trở Về ]