PHẦN MỘT : CÂU CHUYỆN BẮT ĐẦU CHO MỘT DỰ ÁN DÒ TÌM

Tôi hỏi :

-Sẽ có bao nhiêu phần trăm thành công trong công việc khám phá ra kho tàng quân lương, khí giới của quân Nguyên ở đáy vịnh Hạ Long ?

Người đàn ông trả lời :

-Có thể từ 10% đến 30%.

-Những gì có thể xẩy ra nếu như người ta tìm thấy chúng ?

Có thể điều này sẽ chứng minh được sự đồng cảm của hiện tại về quá khứ, chứng minh được chiến thuật, chiến lược của kế hoạch xâm lược của Hốt Tất Liệt, Thoát Hoan, Ô Mã Nhi, Trương Vanê Hổ và kế hoạch ứng phó của triều đại nhà Trần mà điển hình là vua Trần Nhân Tông, danh tướng Trần Hưng Đạo và Trần Khánh Dư.

Và điều này cũng xác định lại những biến cố đã ghi trong lịch sử Việt Nam lẫn Trung Quốc là có thực hay không ? Qua đó, lịch sử sẽ được chứng minh rõ ràng . 

Ngoài ra là yếu tố để các nhà nghiên cứu sử có cơ hội nhìn các vấn đề thuộc về quá khứ một cách chính xác hơn.

-Ai sẽ có lợi trong sáng kiến của các ông ?

Đây là một chuyến du lịch dã ngoại trên vịnh Hạ Long của 10 thành viên trong một tháng mà mỗi ngày họ phải chi phí bằng số tiền mà họ phải trả cho một khách sạn trung bình ở Hà Nội. Dĩ nhiên, người được hưởng lợi nhất trong việc khám phá này là người Việt Nam, vì trong kho tàng văn hóa lịch sử, trong các viện bảo tàng sẽ có thêm một số cổ vật để trưng bày và trao đổi.

Và cũng có thể từ đó đẽ giúp thêm cho nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu có bằng chứng để làm phong phú hơn cho các công trình của họ.

-Còn các anh thì sao ?

Chúng tôi sẽ là những người hưởng lợi cao nhất về mặt tinh thần vì chúng tôi nghĩ và làm được những điều mình tiên đoán như một họa sĩ sau bao nhiêu trầm tư suy nghĩ trau dồi kỹ năng để tạo ra một tác phẩm để lại cho đời, hay đôi khi chỉ để lại cho chỉ anh ta.

-Câu chuyện đó bắt đầu từ đâu ?

-Vâng, bắt đầu từ một trang trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (ĐVSKTT), một tác phẩm lịch sử vĩ đại của Việt Nam, bộ sử đó đang nằm ở trong thư viện Hội Á Châu ở Paris, trong các thư viện của các trường Đại Học ở nước ta và ngay ở một cửa hàng sách trung bình ở trong thành phố này.

ĐVSKTT tr.60 chép :

Ngày 30-12-1287, thái tử Nguyên A Thai cùng Ô Mã Nhi họp 30 vạn quân đánh Vạn Kiếp rồi thuận dòng xuôi về đông. Người các hướng Ba Điểm, Bàng Hà đều đầu hàng chúng.

Khi ấy, thủy quân Nguyên đánh vào Vân Đồn, Hưng Đạo Vương giao hết công việc biên thùy cho phó tướng Vân Đồn là Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư. Khánh Dư đánh thất lợi, thượng hoàng được tin, sai trung sứ xiềng Khánh Dư giải về kinh. Khánh Dư nói : 

-"Lấy quân pháp mà xử, tôi cam chịu tội, nhưng xin khất hai, ba ngày để mưu lập công rồi về chịu tội búa rìu cũng chưa muộn".

Trung sứ theo lời xin đó.

Khánh Dư liệu biết quân giặc đã qua, thuyền vận tải tất theo sau, nên thu thập tàn binh đợi chúng. Chẳng bao lâu thuyền vận tải quả nhiên đến, Khánh Dư đánh bại chúng, bắt được quân lương khí giới của giặc nhiều không kể xiết, tù binh cũng rất nhiều .....

Trong khi đó Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, Chb. VIII,4 trang 532 chép :

"Khánh Dư đoán chắc thuyền của giặc đã đi qua rồi, thì thuyền tải lương tất đi theo sau, liền thu thập tàn quân, sẵn sàng chờ đợi. Một lát sau, quả nhiên thuyền tải lương của Văn Hổ đến, Khánh Dư đón đánh, quân Nguyên bị thua to. Khi đi đến biển Lục thủy, thuyền của quân Nguyên bị mắc cạn, sa lầy, không chở đi được, lương thực chìm cả xuống biển. Khánh Dư bắt được khí giới, quân nhu rất nhiều. Văn Hổ chỉ thoát được một mình, vội vàng chạy về Quỳnh Châu....."

Trong Nguyên Sử q 209 An Nam Truyện trang 9b- 10a chép : " Thuyền lương của Trương Văn Hổ tháng 12 năm ngoái đến Đồn Sơn gặp 30 chiếc thuyền của Giao Chỉ. Văn Hổ đánh , số giết được tương đương nhau. Đến biển LụcThủy thuyền giăc thêm nhiều , liệu không thể địch nổi mà thuyền lại nặng không thể đi được nên đổ thóc xuống biển rôi đi Quỳnh Châu "

Trong sách CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG XÂM LƯƠÏC NGUYÊN MÔNG THẾ KỶ XIII của Hà văn Tấn & Phạm thị Tâm, tr.267 

Sau khi tách khỏi đoàn quân Thoát Hoan ở Lai Tân ngày 28-10 Âm lịch (4-12-1287), Ô Mã Nhi và Phàn Tiếp đi Khâm châu. Từ đây, đoàn thuyền của chúng xuất phát, Ô Mã Nhi và Phàn Tiếp đem 1 vạn 8 nghìn quân, bọn Ô Vỵ, Trương Ngọc, Lưu Khuê đem vài vạn quân. Trương văn Hổ đi với thuyền lương.....

......Ô Mã Nhi sau khi qua được cửa An bang, đã theo sông Bạch Đằng tiến về phía Vạn Kiếp. Hắn tưởng rằng quân ta không thể ngăn trở đoàn thuyền lương đi sau được nữa nên cứ tiến thẳng, không chú ý đến Trương văn Hổ....

.....Khánh Dư đã củng cố lực lượng đón địch. Quả nhiên, mọi việc xẩy ra đúng như dự đoán của người tướng mưu trí đó. Tháng 12 âm lịch (5-1 _ 2-2-1288), đoàn thuyền lương nặng nề của Trương văn Hổ không có lực lượng chiến đâu mạnh mẽ yểm hộ, đã chậm chạp tiến vào Hạ long, lọt vào trận địa của Nhân Huệ Vương. Thủy quân ta đã tập kích thuyền giặc ở Vân đồn (Vân hải). Trương văn Hổ cố gắng tiến về phía đất liền nhưng đến biển Lục thủy (cửa Lục, Hòn gai) thì thuyền quân ta đổ ra đánh càng đông. Trương văn Hổ đại bại, đổ cả thóc xuống biển, trốn chạy về Quỳnh châu (Hải nam). Thyền lương của Phi Củng Thìn thì tháng 11 âm lịch (6-12-1287) _ 4-1-1288) mới đến Huệ châu (huyện Huệ dương, Quảng đông)., gặp gió bão trôi giạt đến Quỳnh châu. Thuyền lương của Từ Khánh thì trôi giạt đến tận Chiêm Thành rồi cũng về Quỳnh châu.. Quân ta chiến thắng, "bắt được quân lương khí giới của giặc nhiều không kể xiết, tù binh cũng rất đông".

Còn Trần Trọng Kim,trong Việt Nam Sử Lược trang 151 ông viết " Ô Mã Nhi đem thuyền đi đến ải Vân Dồn ( Vân Hải , Quảng Yên ) gặp quân của Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư chặn đường không cho đi , Ô Mã Nhi thúc quân đánh rát một trận , quân Khánh Dư thua bỏ chạy cả. Quân Nguyên kéo thẳng ra bể đi đón thuyền lương.... Được mấy hôm Ô Mã Nhi ra bể gặp thuyền lương của Trương Văn Hổ , lại đem quân trở vào đi trước dẹp đường, Trương văn Hổ đem thuyền lương theo vào sau... Trương Văn Hổ tải các thuyền lương vào cửa bể Lục Thủy Dương( phía đông nam huyện Hoành Bồ tức là vịnh cửa Lục bây giờ ) Khánh Dư đổ quân ra đánh , Văn Hổ địch không nổi , bao nhiêu thuyền lương bị quân Khánh Dư phá cướp mất cà , và bắt được khí giới rất nhiều ... " 

Trong Việt Sử Tân Biên của Phạm Văn Sơn , Nhà Xuất bản Văn Hửu Á Châu SG 1958 quyến II, trang 216 lại viết " Trương Văn Hổ cho thuyền lương từ từ tiến vào của Lục (Lục thủy dương là cửa biển gần Hòn Gai , tỉnh Quảng Yên ) Tại đây thuyền lương mắc cạn . Quân ta phục sẳn ùa ra đánh ,thuyền của địch bị đắm gần hết ... "

Trong một cuốn sách thường được bán trong khi di du lịch Hạ Long - Cát Bà �Quảng Ninh là "Hạ Long Đá và Nước� của Nguyễn Ngọc , Nhà xuất bản Thế Giới �Hà Nội 1999 trang 66 viết " Đoàn thuyền lương Trương Văn Hổ ... qua khỏi đảo Ba Mùn vì sóng gió lớn chúngbuột phải chọn con đường vào cửa Đối , rồi men theo luồn nước hẹp gọi là sông Mang và sông Cái giữa hai đảo Cái Bàn và Vân Hải ......rồi tưng bước dụ chúng vào vịnh cửa Lục ... Khánh Dư một mặt thắt chặt miệng túi của Lục lại , một mặt cho quân từ sông Bạch Đằng bốn mặt đổ ra tập kích..."

Có thể tóm tắt theo ĐVSKTT 

Thủy quân Nguyên đánh vào Vân Đồn, Khánh Dư liệu biết quân giặc đã qua, thuyền vận tải tất theo sau, nên thu thập tàn binh đợi chúng. Chẳng bao lâu thuyền vận tải quả nhiên đến, Khánh Dư đánh bại chúng, 

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục

Khi đi đến biển Lục thủy, thuyền của quân Nguyên bị mắc cạn, sa lầy, không chở đi được, lương thực chìm cả xuống biển. Khánh Dư bắt được khí giới, quân nhu rất nhiều.

Hà văn Tấn & Phạm thị Tâm, tr.267 

thuyền lương chậm chạp tiến vào Hạ long,. Thủy quân ta đã tập kích thuyền giặc ở Vân đồn (Vân hải). Trương văn Hổ cố gắng tiến về phía đất liền nhưng đến biển Lục thủy (cửa Lục, Hòn gai) thì thuyền quân ta đổ ra đánh càng đông. 

Trần Trọng Kim,trong Việt Nam Sử Lược trang 151

Ô Mã Nhi đem thuyền đi đến ải Vân Dồn ( Vân Hải , Quảng Yên ) gặp quân của Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư chặn đường không cho đi , Ô Mã Nhi thúc quân đánh rát một trận , quân Khánh Dư thua bỏ chạy cả. Quân Nguyên kéo thẳng ra bể đi đón thuyền lương.... Trương Văn Hổ tải các thuyền lương vào cửa bể Lục Thủy Dương( phía đông nam huyện Hoành Bồ tức là vịnh cửa Lục bây giờ ) Khánh Dư đổ quân ra đánh , 

Việt Sử Tân Biên thuyền lương từ từ tiến vào của Lục (Lục thủy dương là cửa biển gần Hòn Gai , tỉnh Quảng Yên ) Tại đây thuyền lương mắc cạn . Quân ta phục sẳn ùa ra đánh 

"Hạ Long Đá và Nước� qua khỏi đảo Ba Mùn vào cửa Đối qua giữa hai đảo Cái Bàn và Vân Hải vào vịnh cửa Lục ... thắt chặt miệng túi của Lục lại , quân ta từ sông Bạch Đằng bốn mặt đổ ra tập kích..."

Vậy đâu là hải trình thật của thuyền lương do Giao chỉ Hải Thuyền Vạn Hộ Trương Văn Hồ chỉ huy và tọa độ của trận dánh tiêu diệt chúng của danh tướngTrần Khánh Dư ? Giải được câu hỏi này đồng nghĩa với chúng ta sẽ tìm ra....!!

Trước hết cần phải xác định một số địa danh củ và đánh dấu nó trên bản dồ hiện tại 

Theo thứ tự các sách đã dẩn thì gồm có Vân Đồn , biển Lục Thủy, Vân Đồn (Vân hải )Cửa Lục �Hòn Gai , đến ải Vân Dồn ( Vân Hải , Quảng Yên ) cửa bể Lục Thủy Dương( phía đông nam huyện Hoành Bồ tức là vịnh cửa Lục bây giờ ) đảo Ba Mùn , cửa Đối , đảo Cái Bàn và Vân Hải , Bạch Đằng . Thật sự ra chúng ta chỉ tìm hiểu một số địa danh là Vân Dồn , của Lục , biển Lục thủy ,đảo Ba mùn , cửa Đối , Cái Bàn , Vần Hải và Bạch Đằng , mũi Ngọc là có thể hình dung khu vực của trận hải chiến này

Biển Lục Thủy theo Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, Chb. VIII,4 trang 533 Biển Lục Thủy ở phía đông nam huyện Hoành Bồ cách huyện 17 dăm ( hiện tại là vùng phìa tây nam Đảo Cát Bà ( Phù Long ) và thị trấn Cát Hải )

Goi là Lục Thủy vì nước biển có màu xanh lục (màu vert) giống như có biển gọi là Biển Đen , Hồng Hải... Màu sắc đặt biệt nước biển trong vịnh Ha Long, Vịnh Bái Tử Long , vịnh Vân Đồn , Lan Hạ , Cát Bà đều có màu xanh lục vi do kết cấu của các đảo dá vôi và phiến thạch hình thành cho nên người Trung Hoa goi vùng biển này là Lục Thủy Dương

Vân Đồn : Tháng năm Kỷ Tỵ (1149) dưới thời vua Lý Anh Tông cho lập phố xá ở Vân Đồn, bấy giờ các nước Qua Oa ( Java) Tiêm La ( Thái Lan) có nhiều thuyền buôn đóng ở Hải Đông (Hoành bồ Cẫm Phả). nên vua cho lập khu riêng biệt trên cù lao để cho họ ở , gọi là Vân Đồn trang

Vân Đồn thuộc Hải đông 

Ở Vân Đồn cũng ghi dấu những sự kiện lich sử như năm 1413 Đặng Dung ra Vân Đổn đễ chiêu mộ người và lương thực đánh quân Minh , năm 1418 quân Minh cho lập sở để coi gửi việc mò tìm ngọc trai , năm 1469 Vua Lê Thánh Tông cho định lại bản đổ thì gọiï là châu Vân Đồn , năm 1743 Thời Trịnh Doanh ,Nguyễn Hửu Cầu lập căn cứ tại Vân Đồn đánh nhau với chúa Trịnh , ... đến thời Tự Đức gọi là tổng Vân Hải huyện Nghiêu phong , Tỉnh Quảng Yên nay là huyện đảo Vân Đồn tỉnh Quảng Ninh

Thương cảng cổ Vân Đồn có thể được tập trung ờ đảo Cái Bàn và Quan Lạn , dân trên đảo đa số là người Việt Nam , thương nhân Trung quốc và và một số người gốc Thái Lan , Nam dương , Mã lai..

Hiện tại quần đảo Vân Đồn nằm cách Hạ Long 50Km về phía đông nam , gồm có trên 600 đảo lớn nhỏ , ở đây có những hòn đảo lớn như đảo Ba mùn , đảo Cái Bàn ( Trà Bản) , đảo Phượng Hoàng , Ngọc Vừng , đảo Vạn Cảnh , đảo Quan Lạn (Cảnh Cước) đảo Cao Lô , Cô Tô.... nhỏ như đảo Thượng Mai , Hạ mai , Nấc Đất , đảo Vân Đồn ,

Cửa Lụchiện nay là cửa khẩu ra vào vịnh Cửa Lục nằm giửa Bải Cháy và núi Bài Thơ , vịnh này có 6 nhánh sông đổ vào , và các con sông này không có nhánh nào ăn thông với sông Bạch Đằng

Mũi Ngọc mũi dất ở địa đầu Trà cổ � Mông Cái

Vịnh Hạ Long : Nằm ở đông bắc Việt Nam , là một phần của vịnh Bắc Bộ , bao gồm vùng biển của thành phố Hải Phòng , thị xã Cẫm Phả và một phần của huyện đảo Vân đồn , phìa tây nam giáp đảo Cát Bà , bờ biển dài 120 Km , được giới hạn từ 106 độ 58 phút đến 107 độ 22 phút kinh đôngvà 20 độ 45 phút đến 20 độ 50 phút vĩ bắc , tổng diện tích 1553 Km vuông , gồm 1969 hòn đảo

Đảo của Vinh Hạ Long có hai dạng là đảo đá vôi và đảo phiến thạch , tập trung ở hai vùng chính là vùng phìa đông nam thuộc vịnh Bái Tử Long và vùng phía tây nam thuộc vinh Hạ Longcó tuổi kiến tạo địa chất từ 250 triệu đến 280 triệu năm

Toàn thể vùng đảo đều mang đặt tính của một miển núi đá vôi cổ ( tuồi cabon-Pecmi ) nguyên phát tiến triễn trên đất liền , rồi sau bị nước biển dâng lên làm chìm ngập , người ta có thể nhận thấy điều đó rất rõ qua các bồn nước bao bọc chung quanh là các vách núi đá vôi, các hang động rất phát triễn nằm ở độ cao , các hang luồng ,sau vài trăm triệu măm mực nước biển rút xuống làm nhô lên các đảo hiện nay , phần khác bờ biển ở đó cũng hạ thấp và chìm ngập trong thời gian địa chất gần đây

Đáy của các vụng và eo biển không nơi nào sâu quá 20 m , chủ yếu là cát và đất sét , kể cả bùn và xác thực vật (Thiên Nhiên VN � Lê Bá Thảo NXB Khoa Học Kỷ Thuật )

Quỳnh Châu, một trong bốn châu của đảo Hải Nam �Trung Quốc

KẾ HOẶCH TẤN CÔNG ĐẠI VIỆT CỦA HỐT TẤT LIỆT

Ngày 13 tháng 2 năm 1287 Hốt Tất Liệt cho thành lâp " Chinh Giao Chỉ Hành Thượng Thư Tỉnh " đó là bộ chỉ huy tối cao điều khiễn việc xâm lược Đại Việt , bổ nhiệm tướng tá ,sắp đặc quân số , chuẩn bị lương thực khí giới và giao cho con trai là Thái Tử Thoát Hoan làm tổng chỉ huy , kế hoặch tấn công vào Đại Việt chia làm ba hướng 

Hướng tứ Vân Nam �Lào Cai � Yên bái- Việt Trì do A Ruc chỉ huy

Hướng Tư Minh-Lộc Bình Lạng Sơn � Vạn kiếp do chính Thoát Hoan � Trịnh Bằng Phi chỉ huy

Hướng Khâm châu � Mông Cái - Mũi Ngọc � Biển Lục Thủy � Bạch Đằng � Vạn Kiếp do Ô Mã Nhi , Phàn Tiếp chỉ huy với 620 thuyền tham chiến . 

Trương văn Hổ , Phi Củng Thìn, Đào Đại Minh phụ trách 70 thuyền vận tải lương đi theo Ô Mã Nhi 

Sau 8 tháng chuẩn bị , ngày 11 .10.1287 quân Mông cổ xuất phát từ Hồ Bắc 

Ngày 18.12.1287 Thoát Hoan đến Tư Minh 

Ngày 25.12.1287 vượt biên giới đánh vào nước ta 

Ngày 29 .12.1287 dến Lạng Sơn 

Ngày 2.1.1288 thì Thoát Hoan đã có mặt tại Vạn Kiếp nghĩa là chỉ có 8 ngày sau khi vượt biên giới là quân thù đã tới gần sát Thăng Long, 

Ô Mã Nhi khởi hành từ Khâm châu vào ngày 17 .12.1287 và ngày 2.1.1288 đã có mặt tại Vạn Kiếp để hội quân với Thoát Hoan , Ô Mã Nhi đi mất gần nữa tháng mới đến được Vạn Kiếp .

NHIỆM VỤ CỦA TRƯƠNG VĂN HỔ

Nhiệm vụ của Trương Văn Hổ là tải lương chính cho đoàn quân viễn chinh Mông cổ , để phòng bị bấc trắc Thoát Hoan lại cho dự trử thêm một kho lương thực khí giới quân nhu ở Tư Minh dưới quyền điều động của Vạn Hộ Hạ Chỉ và Trương Ngọc 

Ở đây vài câu hỏi được đặt ra 

Thời gian nào Trương Văn Hổ rời Khâm Châu ?

Trương Văn Hổ phải chuyển lương thực đến Vạn Kiếp chậm nhất là ngày nào

Vai trò của Ô Mã Nhi , Phàn Tiếp trong việc hộ tống thuyền lương ra sao ?

Số thuyền chở lương và hộc lương của quân Mông cổ là bao nhiêu ?

Việc thông tin liên lạc giữa bộ chỉ huy của Thoát Hoan ở Vạn Kiếp đến Tư Minh và Khâm châu nhanh nhất là mấy ngày ?

Hải trình lý tưởng từ Khâm Châu đến Vạn Kiếp sẽ di chuyễn qua những đâu ?

Dự báo thời tiết ở biển đông mùa đó ra sao ?

Ai là người cố vấn cho Ô Mã Nhi vàTrương Văn Hổ vạch ra hải trình này 

Tại saoTrần Khánh Dư lại có thể dự đoán khi nói với trung sứ của vua Trần Nhân Tông là -"Lấy quân pháp mà xử, tôi cam chịu tội, nhưng xin khất hai, ba ngày để mưu lập công rồi về chịu tội búa rìu cũng chưa muộn".

Tai sao chỉ hai ba ngày thôi ? có phải là Trần Khánh Dư biết chắc là mình sẽ hạ độc thủ kẻ thù ỡ vị trí tọa dộ nào rồi chăng ?

Vị trí đó nằm ở đâu ? có phải là ở Cửa Lục như các nhà sử học về sau này nói đến hay là ỡ một chổ khác trên Lục Thủy Dương

Hồ Đắc Duy