Tên
gọi khác
Sán Déo, Trại, Trại Đất, Mán quần cộc
Nhóm ngôn ngữ
Hoa
Dân số
95.000 người.
Cư trú
Sống ở miền Trung du các tỉnh Quảng Ninh,
Hải Hưng, Hà Bắc, Vĩnh Phú, Bắc Thái và Tuyên Quang
Đặc điểm kinh tế
Người Sán Dìu chủ yếu làm ruộng nước,
có phần nương, soi, bãi. Thêm vào đó, còn có chăn nuôi, khai
thác lâm sản, đánh bắt nuôi thả cá, làm gạch ngói, rèn,
đan lát...
Từ lâu đời, người Sán Dìu đã sáng
tạo ra chiếc xe quệt (không cần bánh lăn) dùng trâu kéo để
làm phương tiện vận chuyển. Hình thức gánh trên vai hầu
như chỉ dùng cho việc đi chợ.
Hàng ngày người Sán Dìu dùng cả cơm cả
cháo, đồ giải khát thông thường cũng là nước cháo loãng.
Tổ chức cộng đồng
Người Sán Dìu ở thành từng chòm xóm
nhỏ.
Hôn nhân gia đình
Trong nhà, người chồng (cha) là chủ gia
đình, con theo họ cha, con trai được thừa hưởng gia tài.
Cha mẹ quyết định việc cưới gả cho con. Con trai con gái
phải được xem số, so tuổi trước khi nên duyên vợ chồng.
Tục lệ ma chay
Việc ma chay cũng qua nhiều lễ thức. Từ
sau 3 năm, người chết được bốc cốt - cải táng, và đây
là một dịp vui.
Văn hóa
Thơ ca dân gian của người Sán Dìu phong
phú, dùng thơ ca trong sinh hoạt hát đối nam nữ (soọng cô)
rất phổ biến. Truyện kể, chủ yếu truyện thơ khá đặc
sắc. Các điệu nhảy múa thường xuất hiện trong đám ma.
Nhạc cụ có tù và, kèn, trống, sáo, thanh la, não bạt cũng
để phục vụ nghi lễ tôn giáo. Nhiều trò chơi của dân tộc
được đồng bào ưa thích là: đi cà kheo, đánh khăng, đánh
cầu lông kiểu Sán Dìu, kéo co.
Nhà cửa
Người Sán Dìu ở nhà đất. Nhà cửa đồng
bào không có những đặc trưng riêng. Có lẽ vì vậy mà người
Sán Dìu đã tiếp thu mẫu nhà của người Việt khá dễ dàng.
Trang phục
Trang phục của người Sán Dìu đã và đang
đổi thay gần giống trang phục người Kinh. Phụ nữ Sán Dìu
có tập quán ăn trầu và thường mang theo mình chiếc túi vải
đựng trầu hình múi bưởi có thêu nhiều hoa văn sặc sỡ,
và kèm theo là con dao bổ cau có bao bằng gỗ được chạm
khắc trang trí đẹp.
[ mục lục ]