Tên
gọi khác
Ra Glây, Hai, Noana, La Vang.
Nhóm ngôn ngữ
Malayô - Pôlinêxia
Dân số
70.000 người.
Cư trú
Sống chủ yếu ở phía Nam tỉnh Khánh Hòa
và Ninh Thuận.
Đặc điểm kinh tế
Trước đây đồng bào sống du canh bằng
nương rẫy. Trên rẫy thường trồng lúa ngô... Hiện nay đồng
bào làm cả ruộng nước. Săn bắn, hái lượm và các nghề
thủ công (chủ yếu là nghề rèn và đan lát) giữ vai trò
quan trọng trong mỗi gia đình.
Tổ chức cộng đồng
Người Ra glai sống thành từng pa-lây (làng)
trên khu đất cao, bằng phẳng và gần nguồn nước. Số thành
viên trong nhà thường gồm bố, mẹ và các con chưa lập gia
đình. Đứng đầu pa-lây là pô pa-lây (trưởng làng), thường
đó là người có công khai phá đất đầu tiên. Trưởng làng
có trách nhiệm làm lễ cúng trời đất khi bị hạn hán nặng.
Hôn nhân gia đình
Trong xã hội người Ra Glai còn tồn tại
chế độ mẫu hệ, còn tính theo dòng họ mẹ. Mẹ hay vợ
là chủ nhà có quyền quyết định trong gia đình. Cô gái nếu
ưng thuận chàng trai nào thì nói với bố mẹ lo lễ cưới
chồng. Trong hôn nhân ngoài quyền của người mẹ, tiếng nói
của ông cậu khá quan trọng.
Người Ra Glai có nhiều dòng họ: Chăm Ma-Léc,
Pi Năng, Pu Pươi, Asah, Ka-Tơ... trong đó họ Chăm Ma-Léc là
đông hơn cả. Mỗi họ đều có một sự tích, truyền thuyết
kể về nguồn gốc của họ mình.
Văn
hóa
Người Ra Glai có những trường ca, truyện
thần thoại, truyện cổ tích mang giá trị lịch sử, nghệ
thuật và có tính giáo dục sâu sắc.
Hình thức hát đối đáp khá phổ biến
trong sinh hoạt văn nghệ. Nhạc cụ của người Ra Glai gồm
nhiều loại, ngoài chiêng, cồng còn có đàn bầu, kèn môi,
đàn ống tre...
Hàng năm sau mùa thu hoạch, cả làng hội
tụ thịt trâu, bò, lợn để tạ ơn Giàng (thần) và ăn mừng
lúa mới.
Nhà cửa
Nhà sàn là nhà ở truyền thống của người
Ra Glai. Từ nền đất đến nhà sàn không cao quá một mét
Trang phục
Không có cá tính tộc người qua trang phục
mà chịu ảnh hưởng khá đậm của các dân tộc trong cùng
nhóm ngôn ngữ ( như Chăm, Ê Đê...).
[ mục lục ]