Tên
gọi khác
Bu-dâng, Preh, Ger, Nong, Prâng, Rlăm, Kuyênh, Chil Bu Nor, nhóm M'Nông Bu-dâng
Nhóm ngôn ngữ
Môn - Khmer
Dân số
67.300 người.
Cư trú
Tập trung ở phía nam tỉnh Đắc Lắc, một
phần tỉnh Lâm Đồng và Sông Bé.
Đặc điểm kinh tế
Người M'Nông làm rẫy là chính, ruộng
nước chỉ có ở vùng ven hồ, đầm, sông. Những con vật
nuôi thông thường ở trong các gia đình là trâu, chó, dê,
lợn, gà và một số nhà nuôi cả voi. Người M'Nông ở Bản
Đôn có nghề săn và thuần dưỡng voi nổi tiếng. Nghề thủ
công của người M'Nông có dệt vải sợi bông do phụ nữ
đảm nhiệm và đan lát các dụng cụ như gùi, giỏ, mùng...
do đàn ông làm.
Tổ chức cộng đồng
Mỗi làng thường có vài chục nóc nhà,
ông trưởng làng đóng vai trò to lớn trong dân làng. Mọi người
sống theo kinh nghiệm và tập tục truyền lại từ nhiều đời.
Nam nữ, trẻ, già ai cũng thích rượu cần và thuốc lá cuốn.
Hôn nhân gia đình
Người M'Nông theo chế độ mẫu hệ, con
cái mang họ mẹ, trong gia đình người vợ giữ vị trí chính,
nhưng người chồng không bị phân biệt đối xử, họ sống
tôn trọng nhau. Cha mẹ về già thường ở với con gái út.
Theo nếp cũ, đến tuổi trưởng thành,
người M'Nông phải cà răng mới được yêu đương lấy vợ
lấy chồng. Phong tục cưới xin gồm 3 bước chính là dạm
hỏi, lễ đính hôn, lễ cưới. Nhưng cũng có nơi đôi vợ
chồng trẻ ở phía nào là tùy thỏa thuận giữa hai gia đình.
Người M'Nông thích nhiều con, nhất là
con gái. Sinh con sau một năm mới đặt tên chính thức.
Tục
lệ ma chay
Trong tang lễ, đồng bào có tập quán ca
hát, gõ chiêng trống bên áo quan suốt ngày đêm. Sau khi hạ
huyệt, đồng bào dùng cây, que và lá cây trải kín miệng
hố rồi mới lấp đất lên trên. Qua 7 ngày hoặc một tháng,
gia chủ làm lễ đoạn tang.
Nhà cửa
Người M'Nông có cả nhà sàn và nhà trệt,
ngôi nhà trệt của người M'Nông khá đặc biệt bởi chân
mái thường buông xuống gần đất, nên cửa ra vào có cấu
trúc vòm như tổ tò vò.
Trang phục
Đàn ông M'Nông thường đóng khố, ở trần.
Đàn bà M'Nông mặc váy quấn buông dài trên mắt cá chân.
Thanh niên nam nữ thường mặc áo chui đầu. Khố, váy, áo
màu chàm thẫm trang trí hoa văn đỏ đẹp mắt.
[ mục lục ]