Tên
gọi khác
Mùn Di, Di... Có hai nhóm: Lô lô hoa và Lô lô đen
Nhóm ngôn ngữ
Tạng - Miến
Dân số
3.000 người.
Cư trú
Sống chủ yếu ở các huyện Đồng Văn,
Mèo Vạc (Hà Giang), Bảo Lạc (Cao Bằng), Mường Khương (Lào
Cai)
Đặc điểm kinh tế
Người Lô lô thờ tổ tiên là chính. Nguồn
sống chủ yếu dựa vào trồng ngô hoặc lúa nương.
Tổ chức cộng đồng
Người Lô lô có nhiều dòng họ. Người
trong dòng họ thường cộng cư với nhau thành một làng. Đứng
đầu dòng họ là Thầu chú. Ông ta phụ trách việc cúng bái
và duy trì tục lệ của dòng họ.
Hôn nhân gia đình
Hôn nhân theo tục Lô lô là hôn nhân một
vợ một chồng, cơ trú nhà chồng. Người Lô lô có trống
đồng, được bảo quản bằng cách chôn xuống đất và chỉ
khi nào sử dụng mới đào lên. Tộc trưởng của mỗi họ
laà người được giữ trống. Trống chỉ được dùng trong
các đám tang hoặc đánh để giữ nhịp cho các điệu nhảy
múa.
Văn hóa
Văn hóa dân gian Lô lô đa dạng, đặc sắc
thể hiện qua các điệu nhảy múa, hát ca, truyện cổ... Cách
bố trí hoa văn trên khăn áo, váy, quần có nét riêng biệt
rất sặc sỡ.
Chữ viết của người Lô lô là chữ tượng
hình, nhưng hiện nay không dùng nữa. Lịch của người Lô
lô chia một năm thành 11 tháng, mỗi tháng tương ứng với
tên một con vật.
Nhà cửa
Người Lô lô thường lập làng ở lưng
chừng núi, nhưng gần nguồn nước. Nhà cửa ở khá tập trung,
mỗi làng từ 20 đến 25 nóc nhà. Người Lô lô có 3 loại
nhà khác nhau: nhà đất, nhà sàn nửa đất và nhà sàn.
Trang
phục
Phong phú về chủng loại, kỹ thuật tạo
dáng áo và độc đáo về phong cách mỹ thuật, khó lẫn lộn
với bất cứ tộc người nào. Có nhiều nhóm địa phương.
+ Trang phục nam
Nam giới Lô lô thường mặc áo xẻ nách
năm thân dài tới gối, màu chàm. Quần cũng là loại xẻ dùng
màu chàm. Trong đám tang mặc áo dài xẻ nách, trang trí hoa
văn sặc sỡ theo từng chi và dòng họ.
+
Trang phục nữ
Phụ nữ Lô lô để tóc dài quấn ngang
đầu. Bên cạnh đó họ còn dùng khăn quấn thành nhiều lớp
trên đầu hoặc đội. Khăn cũng được trang trí các mô típ
hoa văn và các tua vải màu sắc sặc sỡ. Ngoài ra còn có loại
mũ khăn trang trí hoa văn theo lối ghép vải - một phong cách
mỹ thuật khá điển hình của cư dân Tạng - Miến (mà Lô
lô là tộc biểu hiện khá tập trung và điển hình). Các nhóm
Lô lô ăn mặc khác nhau. Xưa người Lô lô phổ biến loại
áo dài cổ vuông, tay dài, chui đầu (vùng Bảo Lạc, Cao Bằng),
hoặc loại áo ngắn thân cổ vuông, ống tay áo nối vào thân,
có thể tháo ra. Cạnh đó còn có loại áo cánh ngắn, xẻ
ngực, cổ cao, tròn cài cúc. Nhóm Lô lô trắng có áo dài lửng
ống tay rộng, xẻ nách cao, theo kiểu đuôi tôm, cổ áo gấu
áo trước và sau được trang trí hoa văn trên nền sáng; hoặc
còn có loại tương tự màu chàm nhưng ít trang trí hoa văn.
Váy là loại kín (hình ống). Cạp váy chỉ dùng để dắt
váy, dưới cạp được chiết ly, thân váy được thêu, ghép
hoa sặc sỡ. Bên ngoài còn có tấm choàng váy, hai mép và phía
dưới được trang trí hoa văn. Có nhóm mặc quần, đi giày
vải.
[ mục lục ]