Tên
gọi khác
Ke Lao
Nhóm ngôn ngữ
Ka đai
Dân số
1.500 người.
Cư trú
Tập trung ở huyện Đồng Văn và Hoàng
Su Phìn (tỉnh Hà Giang).
Đặc điểm kinh tế
Ơở Đồng Văn, người Cờ Lao làm nương,
gieo trồng ngô ở hốc núi đá. Ơở Hoàng Su Phi, đồng bào
làm ruộng nước và nương núi đất, trồng lúa là chính.
Nghề thủ công phổ biến của đồng bào là đan lát và làm
đồ gỗ, sản phẩm là phên, cót, nong, bồ, bàn ghế, yên
ngựa v.v...
Tổ chức cộng đồng
Mỗi bản người Cờ Lao có khoảng 15-20
nhà. Mỗi nhà là một gia đình nhỏ gồm vợ chồng và con
cái, con trai có vợ ít khi ở chung với bố mẹ.
Mỗi nhóm Cờ Lao có một số họ nhất
định. Các con đều theo họ cha.
Hôn nhân gia đình
Theo phong tục con trai cô được lấy con
gái cậu. Phụ nữ Cờ Lao khi mang thai thường kiêng cữ cẩn
thận để sinh đẻdễ, con khỏe mạnh. Ơở vùng Đồng Văn,
người Cơ Lao đốt nhau của đứa trẻ sơ sinh thành than rồi
đem bỏ vào hốc đá trên rừng, tránh để cho chó hay lợn
giẫm vào. Đứa trẻ sinh ra được 3 ngày 3 đêm (nếu là con
trai), 2 ngày 3 đêm (nếu là con gái), thì bố mẹ làm lễ đặt
tên cho con. Đứa con đầu lòng được bà ngoại đặt tên
cho. Người Cờ Lao chết đi được làm lễ chôn cất và lễ
chay. Người Cờ Lao có tục khi chôn cất thì xếp đá thành
từng vòng quanh mộ (mỗi vòng đá tương ứng với 10 tuổi
của người chết), rồi lấp đất kín những vòng đá ấy.
Văn
hóa
Hàng năm người Cơ Lao có những ngày lễ,
tết theo âm lịch như 3 tháng 3, 5 tháng 5, 15 tháng 7, 9 tháng
9 v.v... và tết Nguyên đán là lớn nhất.
Nhà cửa
Người Cơ Lao ở nhà đất thường ba gian
hai chái. Mái lợp tranh. Ơở Hoàng Su Phì đôi khi người ta
lợp bằng những máng nứa theo kiểu lợp ngói âm dương. Vách
đan bằng nứa, có khi người ta đan bằng những cây gỗ nhỏ...
Trang
phục
Cá tính trang phục không rõ ràng chịu ảnh
hưởng của trang phục (hay gần gũi) với cư dân thuộc nhóm
ngôn ngữ Tày - Thái như (Tày, Nùng Giáy...) về kỹ thuật
và phong cách mỹ thuật.
+ Trang phục nam
Đàn ông Cờ Lao mặc quần như nhiều dân
tộc vùng biên giới phía Bắc
+ Trang phục nữ
Phụ nữ Cờ Lao mặc quần, áo dài 5 thân
cài nách, dài quá đầu gối, được trang trí bằng nhiều
miếng vải khác màu khâu đáp lên ngực áo từ giữa ngực
sang nách phải, theo mép xẻ.
[ mục lục ]