Tên
gọi khác
Puộc, Pụa
Nhóm ngôn ngữ
Môn - Khmer
Dân số
10.000 người.
Cư trú
Cư trú ởvùng biên giới Việt - Lào thuộc
hai tỉnh Sơn La, Lai Châu.
Đặc điểm kinh tế
Người Xinh Mun sống chủ yếu bằng nghề
làm nương rẫy, trồng lúa nếp và ngô là chính. Có loại
nương chọc lỗ tra hạt giống, có nương dùng cuốc và có
nương dùng cày để canh tác. Một số nơi có ruộng nước.
Trước kia đồng bào nuôi trâu, dê, lợn... thả rông, nay nhiều
bản đã làm chuồng xa nhà cho súc vật. Hái lượm và săn
bắn góp phần quan trọng cho đời sống đồng bào. Nghề đan
lát khá phát triển, đồ đan đẹp và bền, đồng bào thường
đổi đồ đan cho người Thái, người Lào để lấy một phần
đồ mặc và đồ sắt. Người Xinh Mun có tập quán ăn trầu,
nhuộm răng đen, uống rượu cần, thích gia vị cay.
Tổ chức cộng đồng
Trước kia người Xinh Mun sống du canh, du
cư, nay đồng bào đã sống ổn định và lập những làng
đông đúc. Người Xinh Mun đa số mang họ Lò, họ Vi. Mỗi
họ đều có kiêng cữ riêng. Các con theo họ cha. Trong nhà,
khi người bố chết, thì con trai cả giữ vai trò quan trọng.
Hôn
nhân gia đình
Trong hôn nhân, nhà trai phải đưa tiền
cho nhà gái. Sau lễ dạm, lễ hỏi mới đến lễ đi rể, thường
sau vài ba năm lúc cô dâu chú rể đã có vài ba con, nhà trai
mới tổ chức đón dâu về. Kể từ lễ đi ở rể, đôi vợ
chồng phải đổi tên riêng của mình, lấy chung một tên khác
do cậu, bố mẹ vợ hay thầy cúng đặt cho.
Phụ nữ Xinh Mun thường đẻ tại nhà.
Khi con gần đầy tháng, cha mẹ nhờ thầy cúng đặt tên.
Tục lệ ma chay
Khi có người chết, người nhà bắn súng
báo tin cho dân làng biết. Đồng bào không có tục cải táng,
tảo mộ...
Nhà cửa
Đồng bào ở nhà sàn, mái hình mai rùa,
có hai thang lên xuống ở hai đầu hồi.
Trang phục
Không có cá tính dân tộc mà chịu ảnh
hưởng trang phục Thái đen (giống người Kháng).
[ mục lục ]