Tên
gọi khác
Xá Phó, Bồ Khô Pạ, Mú Dí Pạ, Phổ, Va Xơ Lao, Pu Dang
Nhóm ngôn ngữ
Tạng - Miến
Dân số
6.500 người.
Cư trú
Sống ở các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Lào
Cai, Hà Giang, đông nhất là ở Lào Cai
Đặc điểm kinh tế
Đời sống kinh tế của dân tộc Phù Lá
dựa vào việc làm nương và ruộng bậc thang. Chăn nuôi gồm
có trâu để kéo cày, ngựa để thồ, gà, lợn để lấy thịt.
Nghề thủ công nổi tiếng của đồng bào là đan mây, tre
làm gùi và các dụng cụ để chứa đựng... với nhiều hoa
văn đẹp. Những sản phẩm này, đồng bào còn mang bán hoặc
đổi hàng, được nhiều dân tộc khác ưa dùng.
Tổ chức cộng đồng
Dân tộc Phù Lá sống thành bản riêng,
xen kẽ trong vùng có nhiều dân tộc như Mông, Dao, Tày. Mỗi
bản thường có từ 10 đến 5 nóc nhà.
Các già làng, trưởng bản, trưởng dòng
họ có vai trò rất lớn trong iệc điều hành các công việc
ở làng bản.
Hôn nhân gia đình
Thanh niên nam nữ không bị ép buộc trong
hôn nhân. Khi yêu nhau, trai gái nói cho bố mẹ biết, hai gia
1ình sẽ tổ chức bữa cơm thân mật. Từ đó đôi trai gái
coi như đã đính hôn. Đám cưới có thể tổ chức sau một,
hai năm. Theo tập quán Phù Lá, cô dâu về ở nhà chồng.
Nhà cửa
Người Phù Lá có cả nhà sàn và nhà đất.
Người Phù Lá ở Bắc Hà, Mường Khương, Sin Ma Cai ở nhà
đất. Phu Lá Hoa, Phù Lá Bô Khố Pạ ở nhà sàn.
a/ Nhà đất: vì kèo đơn giản chỉ có
một bộ kèo tam giác gồm hai kèo và một quá giang gác lên
dầu tường. Hoặc có thêm một cột hiên.
b/ Nhà sàn: nhà thường ba gian hai chái.
Vì kèo ba cột giống nhà người Hà Nhì. Gian chính giữa, giáp
vách tiền là chạn bát, ở giữa nhà là bếp , giáp vách hậu
là bàn thờ.
Trang phục
Trang phục Phù Lá độc đáo trong lối tạo
dáng và phong cách thẩm mỹ, khó lẫn lộn với bất cứ tộc
người nào trong hệ ngôn ngữ và khu vực vừa mang nét đẹp
cổ truyền và cũng khá "hiện đại".
+ Trang phục nam
Thường nhật, nam giới mặc áo loại xẻ
ngực (Bảo thắng, Lào Cai). Aáo được may từ 6 miếng vải,
cổ thấp, không cài cúc nẹp ngực viền vải đỏ, ống tay
hẹp, cổ tay thêu hoa văn như áo phụ nữ.
+ Trang phục nữ
Phụ nữ Phù Lá chưa chồng thường để
tóc dài quấn quanh đầu. Đầu thường khăn vuông đen hoặc
chàm, bốn góc và giữa khăn có đính hạt cườm. Người Phù
Lá không có tục mặc hai áo như một số dân tộc (Tày, Dao
đỏ...). Họ thường mặc áo ngắn 5 thân, dài tay, cổ vuông,
thấp, chui đầu. Trên nền chàm của áo, thân được chia thành
các khu vực trang trí (2 phần gần như chia đôi giữa thân,
vai, và ống tay cũng như gấu áo). Cổ áo vuông và mô típ
hoa văn trang trí cũng như lối bố cục dùng màu khó làm cho
áo phụ nữ Phù Lá lẫn lộn với các tộc người khác. Vay
màu chàm đen, đầu và chân váy được trang trí hoa văn màu
đỏ, trắng vàng (giống áo) với diện tích 2/3 trên nền chàm.
Đầu vấn khăn, hoặc đội mũ thêu ghép hoa văn theo lối chữ
nhất (-). Chị em còn có loại áo dài 5 thân cài nách phải,
hoặc loại tứ thân cổ cao, tròn cài cúc vải.
[ mục lục ]