Chim Việt Cành Nam                                                                                               [  Trở Về   ]        [ Tác giả ]

Thơ Trần Xuân An BUỔI CHIỀU BEN HUR   tỉnh lị xinh xinh bên bờ sông lớn nơi nhà cũ nhìn ra bát ngát sóng phù sa chiếc cầu trắng quanh năm toả nắng nối hai bờ nhánh nhỏ như chồi tơ lao xao lá thuyền chiếc cầu ấy thường nâng bước chân tuổi thơ tôi và bất ngờ, có một buổi chiều  đứa bé lớp tư được gặp Ben Hur từ cổ đại vào phim như sống lại (*)   nhưng rạp chiếu bóng không làm ai mất bóng khi bước ra dưới ánh nắng phố phường mặc dù không ít tiếng sập ghế bất bình trước cái kết thúc phim không như mong đợi cái kết thúc tầm thường hạnh phúc gia đình              là trái tim chín bầm cay đắng khi cả dân tộc của Ben Hur  bao thân rau oằn lưng dưới gót giày La Mã nếu đức tin làm nên phép lạ, nhiệm mầu có phép lạ nào              chữa thực dân khỏi bệnh xâm lăng? cứu trái đất thoát khỏi lòng tham bá chủ?   quê ở ấu thơ, quê ở ấu thơ nơi nhà cũ nhìn ra bát ngát sóng phù sa cho dù bát ngát máu hồng vẫn bất khuất chiếc cầu trắng cho dù thành dải khăn tang vẫn bất khuất nhánh sông nhỏ như chồi tơ cho dù gãy đổ ngàn lá thuyền bay tung vẫn bất khuất sau buổi chiều Ben Hur! Ben Hur đành gục đầu nhẫn nhục, cầu an nhưng với quê ở ấu thơ, nổi lên chống bão bất khuất bùng lên từ tiếng sập ghế bất bình   quê ở xa xưa, quê ở xa xưa tuổi thơ tôi cảm nhận mơ hồ, không rõ  chí chống chỏi với bão táp đạn gươm vô hình kia từ thực tại hay từ bài thuộc lòng quốc sử? nỗi bất bình hồn nhiên vô tư.   T.X.A. Tết Giáp Ngọ, 01 – 04-02 HB14 (2014)   (*) Phim được sản xuất năm 1959; trình chiếu tại Việt Nam sau đó mấy năm. THẬP TỰ GIÁ SPARTACUS VÀ SÔNG HƯƠNG   sông mềm thơm quai lụa nón bài thơ biểu tượng Huế lung linh: gương mặt cô bé láng giềng thuở nhỏ sông lấp loáng cuộn phim            giăng ngang núi rừng – biển khơi kỉ niệm Huế không mờ: in bóng người anh hùng nô lệ   rời trang thơ mộng tưởng học trò sửng sốt ngẩng đầu trông bức tranh vòi vọi cắt theo dáng hình người nô lệ vung gươm Spartacus lồng lộng, ngỡ chạm mây trời cao vời, cao vượt đỉnh nhà hát lớn nguy nga cao vời, cao vượt ngọn ngô đồng lực lưỡng được vẽ bởi chàng hoạ sĩ phất dọc vẩy ngang những nét chổi màu, tài hoa, phóng túng (1)   thập niên sáu mươi thế kỉ vừa rời xa hình tượng Spartacus công cụ khai thác mỏ            và đấu sĩ nô lệ vẫn Spartacus tủi nhục và anh hùng vẫn Spartacus trong sạch và cao thượng (2) đế chế La Mã xâm lăng rạn nứt lung lay trước mấy năm quật khởi rền vang động đất hàng chục vạn nô lệ máu trào núi lửa   xem phim xong ra đứng cạnh bờ sông lặng mình ngắm hình tượng Spartacus             trước hành lang nhà hát bóng anh hùng nô lệ cổ xưa             in vào lòng tuổi nhỏ in vào dòng Hương – cuộn phim             giăng ngang thành phố Huế   dăm hôm sau trên trang vở cô bạn học láng giềng rực rỡ Spartacus lồng lộng cao vời            trước nhà hát lớn được vẽ lại bằng đôi tay ngòi bút mảnh mai nhưng cây ngô đồng, bất ngờ, thành thập tự giá như trong phim, Spartacus bị đóng đinh bởi đế quốc La Mã   Spartacus! Spartacus! ông đích thực là đấng cứu rỗi nở sinh từ khát vọng muôn triệu nô lệ khốn cùng đã biết cùng ông, theo gương ông, tự cứu nhà hát lớn Hưng Đạo suốt cả hai tuần trở thành giáo đường nghệ thuật giáo đường hình tượng Spartacus   chiếc nón bài thơ cô bạn học láng giềng quai lụa sông Hương mềm thơm giữa mười sáu vành chằm lá trắng ngà có cây thập tự và chữ Spartacus khi soi lên dưới ánh nắng trời   còn tôi tôi muốn cầm dòng sông Hương lên trên tay soi lên dưới ánh nắng trời chiêm ngưỡng hình tượng Spartacus            và thập giá của chính ông            (chứ không phải Jésus!) in bóng vào dải lụa màu lam ngọc đó in bóng vào dải phim giăng ngang Huế đó   cho dù bao nhiêu năm xa xôi tôi còn nhớ quãng đường, một chiều tuổi nhỏ từ Hưng Đạo không quay vô Thượng Tứ tôi bước về Đông Ba để được đi trên đường Mai Thúc Loan (anh hùng nô lệ nước mình thời cổ đại) để khóc trên đường Âm Hồn (Huế quật khởi, bi hùng máu chảy ngày quảy chung 23 tháng năm) trời nơi đây xưa buồn tím tái thuở hẹn một ngày bừng sáng nước non sáng bừng Đất và Nước con đường bốn ngàn năm.   T.X.A. Tết Giáp Ngọ, 06-02 HB14 (2014)   (1) Hoạ sĩ chuyên vẽ tranh quảng cáo ở các rạp chiếu bóng tại Huế thuở đó, kí tên là Lê Vinh. Nghe nói hoạ sĩ này bị cụt một tay (?). (2) Phim “Spartacus, anh hùng nô lệ” được sản xuất vào đầu những năm 60/XX, trình chiếu tại Huế vào khoảng cuối thập niên ấy; không phải là những phim cùng đề tài được sản xuất gần đây, đầy rẫy những yếu tố không lành mạnh.