Những Bài hát tôi yêu Dân ca Cổ nhạc - Lễ nhạc Ngâm thơ Về Trang Chủ
Cổ nhạc - Dân ca
Dân ca Bắc Ca trù Chèo Hát Văn Hát Xẩm Quan họ
Hát Ru : Bắc - Trung - Nam
Dân ca Trung - Dân ca Nghệ An
Dân ca Nam Cải Lương
Nhạc dân gian Việt Nam, một quốc gia đa dân tộc với một nền văn minh lâu đời, có một nền âm nhạc dân gian phong phú. Những âm điệu, tiết tấu đặc trưng của dân ca, dân vũ là ngọn nguồn vô tận cho những tác phẩm của nhiều nhạc sĩ qua các thời kỳ.
Dân ca Việt Nam bắt nguồn từ ca dao và thơ mà trong đó chiếm phần nhiều là thơ lục bát, qua thời gian của lịch sử dân tộc, được chắt lọc, bổ sung trở thành những thể loại ca hát dân gian khác nhau của từng địa phương, vùng miền, từng dân tộc.
Gần với thơ nhất là thể ngâm. Ru cũng vậy, là một lối phổ nhạc cho những bài ca dao lục bát. Hò là thể loại phổ biến cả nước, đặc biệt là miền Trung và miền Nam. Hò có thể kết hợp chặt chẽ với các động tác lao động như hò kéo gỗ, hò giã gạo... mang tính chất tập thể, một người xướng rồi có những người cùng làm việc hò theo, nhưng cũng có những thể Hò mang tính chất giao duyên và hò hội với các hình thức đối đáp.
Vùng Trị Thiên có đầy đủ các hình thức khác nhau của Hò. Người ta chia thành Hò trên cạn và Hò dưới nước. Các điệu hò của miền Nam là Hò trên nước có tính chất trữ tình, thanh nhàn.
Vùng Nghệ Tĩnh còn có hát giặm, là loại hát có thể dùng lúc làm việc, nghỉ ngơi hay hội họp. Lý là những bài hát giao duyên phổ biến ở miền Trung và miền Nam như Lý chuồn chuồn, Lý ngựa ô, Lý con sáo...
Miền nam thì có rất nhiều điệu Lý. Những câu ca dao không được dùng trong Hò thì được đưa và Lý. Có thể nói, miền Nam là kho tàng vô tận của các điệu lý như Lý bông lựu, Lý cây chanh, Lý xăm xăm, Lý cây bông...
Hát Ví: phổ biến ở Trung du Bắc bộ và vùng Nghệ Tĩnh. Đây là một hình thức hát giao duyên.
Hát Quan họ: có nguồn gốc ở Bắc Ninh, là lối hát rất phong phú về âm nhạc.
Hát Chầu văn: là hình thức hát nhà thờ, có tính chất tôn thờ thần linh. Hình thức này có ở cả 3 miền. MiềnTrung và miền Nam gọi là hát bóng, phục vụ cho việc lên đồng. Hát Chầu văn gồm một cung văn là thầy cúng chuyên nghiệp đánh đàn nguyệt giỏi, có giọng hát hay, thuộc nhiều điệu hát. Ngoài ra còn có trống, thanh là phụ hoạ.
Hát Ả đào: là hình thức đặc biệt của miền Bắc, thịnh hành khoảng thế kỷ XIV. Hát Ả đào gồm có một người hát (đào nương) hai tay gõ phách, một nhạc công đàn đáy, một trống chầu dùng để người nghe (quan viên) khen thưởng những âm, những giọng hay. Đây là lối hát những bài thơ nên cách hát rất khó và có giai điệu phát triển mạnh.
Ca Huế: là một thể loại ca nhạc thính phòng dân gian. Ca Huế được phát triển vào miền Trung và miền Nam, gọi là ca Quảng và nhạc tài tử miền Nam. Nghệ thuật ca Huế là sự sáng tạo những ngón đàn hay. Các nhạc công đánh đàn mang tính ngẫu hứng là chính, miễn sau cuối bài hát họ gặp nhau ở chủ âm. Dàn nhạc ca Huế gồm: đàn tranh, đàn tỳ bà, đàn nguyệt, đàn nhị, đàn tam, đàn bầu và sáo. Người hát sử dụng bộ phách để gõ nhịp. Ngoài những hình thức trên, chúng ta còn có những thể loại Chèo, Tuồng, Cải lương.
Tất cả những hình thức của âm nhạc dân tộc cổ truyền Việt Nam đều đang được bào tồn và phát triển. Đó là nguồn vô tận cho các tác phẩm thanh nhạc và khí nhạc của nhiều nhà soạn nhạc Việt Nam. Đã có rất nhiều ca khúc lấy cả một làn điệu dân ca rồi đạt lời mới như:Trông cây lại nhớ đến Người, Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh, Những cô gái quan họ, Nổi trống lên núi rừng ơi...
Nghệ thuật âm nhạc dân gian, cổ truyền là kho tàng vô giá cho nhiều nhạc sĩ nghiên cứu, sáng tác.
Theo sách Giảng nhạc - Tác giả: Nguyễn Thị Nhung - Nhạc viện Hà Nội 1988.
*
Dân ca Bắc
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Chiếc khăn piêu (ram) Doãn Nho phát triển dân ca Xá Kiều Hưng
Đêm trăng (ram) Dân ca Gia Lai Thuý Lan
Đi cấy (ram) Lời cổ dân ca Thái Hồng Kiên và tốp nữ
Đi cấy (ram) Dân ca Thanh Hóa Ngọc Lan
Đố Hoa (ram) Lời cổ Hồng Liên và Phan Muôn
Em chưa có nơi nào (ram) Lê Nhất Vũ, Lê Giang Phương Thuỳ - Lê Giang
Giã bạn (ram) Dân ca Nùng Dương Liễu
Hát ru (ram) Lời cổ Thanh Huyền
Mời rượu (ram) Dân ca Thái (Lời cổ) Lê Kim Oanh
Người Mông xuống chợ (ram) Đào Việt Hưng Thu Lan và Phan Muôn
Soi bóng bên hồ (ram) Dân ca Dáy Hoàng Thành
Tây Thi (ram) nhạc cổ Ban nhạc Thăng Long
Xe chỉ (ram) Lời cổ Hồng Liên
Xoè hoa (ram) Dân ca Thái Tạ Tấn và Tạ Đắc *
Ca trù
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Bắc Phản Thơ Nguyễn Du Bạch Vân
Bắc phản Trang Nhung
Bất năng nhẫn Thơ Khuyết Danh Bạch Vân
Cảm thu, tiễn thu (ram) Tản Đà Quách Thị Hồ
Cánh bèo (ram) Tản Đà Trang Nhung
Cuốn chiếu nhân tình Thơ Khuyết Danh Bạch Vân
Đời đáng chán Thơ Tản Đà Bạch Vân
Gánh Tương Tư Thơ Nguyễn Quý Tân Bạch Vân
Gặp Xuân (ram) Tản Đà Kim Đức
Gửi thư Lời cổ Bạch Vân
Gửi thư Thúy Đạt
Hát nói "giả cách điếc" Thúy Đạt
Hát nói Hồng hồng tuyết tuyết (ram) Dương Khuê Quách Thị Hồ
Hát nói "hồng hồng tuyết tuyết" Trang Nhung
Hát nói "say" Kim Dung
Hát ru Kim Dung
Hồng Hồng, Tuyết Tuyết Thơ Dương Khuê Bạch Vân
Huê tình "nước chảy dôi dòng" Kim Dung
Lời thề non nước (ram) Tản Đà Quách Thị Hồ
Người đẹp không thấy lần hai (ram) Cao Bá Quát Quách Thị Hồ
Phong cảnh Hương Sơn (ram) Chu Mạnh Trinh Quách Thị Hồ
Thế sự thăng trầm (ram) Cao Bá Quát Quách Thị Hồ
Trích đoạn Kiều (ram) Nguyễn Du Kim Đức
Trường An hoài cổ (ram) Cao Bá Quát Quách Thị Hồ
Thề Non Nước Thơ Tản à Bạch Vân
Tự tình Thơ Cao Bá Quát Bạch Vân
Tương tiến tửu (ram) thơ Lý Bạch, Ngô Linh Ngọc dịch Quách Thị Hồ
Tỳ bà hành Trang Nhung
Vịnh Tỳ bà (ram) Nguyễn Công Trứ Bạch Vân *
Chèo
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Cấm giá Lời cổ Thu Huyền
Con nhện giăng mùng Chèo cổ Minh Phương
Con nhện giăng mùng Lời cổ Thúy Mùi
Đêm xuân nghe tiếng hát chèo (ram) Đại Tây Dương Thu Hiền
Đò Đưa Chèo cổ Minh Phương
Giao Duyên Chèo cổ Tốp ca nam nữ - MP
Hát ru - đào liễu Chèo cổ Minh Phương
Hề cu cậu (ram) Lời cổ Vũ Ngọc
Hề mồi đồn rằng (ram) Lời cổ Quốc Trượng
Hề mồi sư cụ Quý Bôn
Hề mồi xuống nghề (ram) Trích đoạn Quốc Trượng
Làng đồi (ram) Thu Yên Thanh Hoài
Luyện năm cung Chèo cổ Minh Phương
Múa hát ống Chèo cổ Minh Phương
Nói sử ghé rầu Quý Bôn
Quân tử vu dịch Chèo cổ Minh Phương
- Duy Thường
Ru bống (ram) Lời cổ Như Hoa
Sắp mưa ngâu (ram) Lời cổ Đặng Nam
Thảm trần tình Chèo cổ Minh Phương
Thị Mầu lên chùa (ram) Trích đoạn Thu Huyền
Tình thư hạ vị Chèo cổ Minh Phương
Trên đồi cây Vật Lại (ram) Nguyễn Đỗ Lưu Bạch Phượng
Tri âm tri kỷ (ram) Tản Đà-Phan Văn Khiêm Văn Ty
Vỉa Bát môn (ram) Lời cổ Thanh Ngoan *
Hát Văn
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Ba Giá Đồng ( 21 phút) Vân Quyền, Khắc Tư
Thỉnh mẫu (ram) Lời cổ Thanh Ngoan
Thỉnh mẫu , Quan đệ tam, Quan đệ ngũ, Quan đệ nhị ( 31 phút) Người hát : Xuân Hinh / phụ họa : Trọng Quỳnh
Chầu Lục ( 8 phút) Người hát : Xuân Hinh
Chầu Mười ( 6 phút) Người hát : Xuân Hinh
Chầu Bé ( 7 phút) Người hát : Xuân Hinh
Ông Hoàng Bơ ( 10 phút) Người hát : Xuân Hinh *
Cô Bơ Khắc Tư&Trọng Quỳnh *
Lục đầu giang ( 7 phút) Khắc Tư
Vịnh Hương Sơn ( 7 phút) Thanh Bình *
Văn chầu lục Quý Bôn & Bạch Phượng *
Hát Xẩm
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Giọt nước cánh bèo Xẩm chợ Hà Thị Cầu
Ngược đời Xẩm chợ Hà Thị Cầu
Rể lười Xẩm chợ Hà Thị Cầu
Sáng cả đêm rằm Xẩm chợ Hà Thị Cầu
Trương Chi Xẩm chợ Hà Thị Cầu
Xẩm Huê Tình Xẩm chợ Hà Thị Cầu
Xẩm Thập âm Xẩm chợ Hà Thị Cầu
Xẩm Thập ân phụ mẫu (ram) Lời cổ Ngọc Viễn và tốp nữ
Xẩm Hà Nội -
Xẩm Anh Khóa thơ: Á Nam Trần Tuấn Khải Văn Ty - Xuân Hoạch
Xẩm Tầu Điện (Giăngsáng vườn chè ) thơ: Nguyễn Bính Tuyết Hoa
Xẩm Xoan (Chinh bong ) thơ Dân Gian Thanh Ngoan
Xẩm Ba Bậc (Xẩm nhà trò) thơ Dân Gian Xuân Hoạch
Xẩm ( Tầu điện -Thập ân_Chợ / Lỡ bước sang ngang ) thơ: Nguyễn Bính Thanh Ngoan -Tuyết Hoa
Xẩm Huê Tình thơ Dân Gian Đoàn Thanh Bình
Xẩm Chợ (Mục hạ vô nhân) thơ : Nguyễn Khuyến Văn Ty *
Quan họ
Bài hát Ca sĩ / trình diễn lời
A
Ai xuôi về (ram) Quan họ Thuý Hường
B
Ba Vì (ram) Quan họ Thuý Hường
Bèo dạt mây trôi (ram) Quan họ Thanh Huyền
C
Cây kiêu bông (ram) Quan họ Quý Tráng
Cây trúc xinh (Lời cổ) (ram) Quan họ Thuý Hường
Chim khôn đỗ ngọn thầu dầu (ram) Quan họ Thuý Hường
Còn duyên (ram) Quan họ Ba Trọng
Còn duyên (ram) Quan họ Thanh Hiếu
Còn duyên kẻ đón người đưa Quan họ Thanh Hiếu
Còn duyên (ram) Quan họ Thuý Hường- Quang Vinh
Con nhện giăng mùng (Lời cổ) (ram) Quan họ Thanh Huyền.
D
Dọn quán bán hàng (ram) Quan họ Thuý Hường
Đ
Đêm qua nhớ bạn (ram) Quan họ Quý Tráng - Thuý Hường
E
Em là con gái Bắc Ninh Quan họ Nguyễn Thị Túc - Tạ Thị Hinh
Em là con gái Bắc Ninh (ram) Quan họ Thuý Cải - Khánh Hạ
G
Giã bạn Quan họ Lê Huy Cần, Tạ Thị Hinh
Giã Bạn Quan họ Thu Hiền
Gió đánh đò đưa Quan họ Ái Vân
Giữa tối đêm rằm (ram) Quan họ Thuý Hường
Gọi đò (ram) Quan họ Quang Vinh
Gọi đò (ram) Quan họ Thuý Hường
Gọi đò Hiên Vân (ram) Quan họ Thuý Hường
H
Hoa thơm bướm lượn Quan họ Ái Vân
Hoa thơm bướm lượn (Lời cổ) (ram) Quan họ Quảng Hàn
L
Làng quan họ quê tôi (ram) Thơ: Nguyễn Phan Hách
Nhạc: Nguyễn Trọng TạoThanh Hoa và tốp nữ
Lấy chi làm thú giải phiền (ram) Quan họ Thuý Hường
Lệnh ngự (ram) Quan họ Thuý Cải
Lúng liếng Quan họ Thuý Hường - Quang Vinh
Lý cây đa (ram) Quan họ Quý Thăng
Lý Cây Đa ( mp3) Quan Họ Thanh Thanh
N
Ngồi tựa mạn thuyền Quan họ Thanh Hiếu
Ngồi tựa mạn thuyền (ram) Quan họ Thuý Hường
Ngồi tựa Sông Đào (ram) Quan họ Thanh Hiếu
Ngồi tựa Sông Đào (ram) Quan họ Thuý Hường
Người ơi người ở đừng về (ram) Quan họ
Người ơi người ở đừng về Quan họ Ái Vân
Người ơi người ở đừng về Quan họ Tốp nữ
Nguyệt gác mái đình (Lời cổ) (ram) Quan họ Thuý Hường
Như ruộng năm sào (ram) Quan họ Thuý Cải
T
Thân lươn bao quản lấm mình (ram) Quan họ Thuý Hường
Thân lươn bao quản lấm đầu (ram) Quan họ Quý Tráng- Đức Vượng
Thoả nỗi nhớ mong (Lời cổ) (ram) Quan họ Quỳnh Trúc
Trăng thanh gió mát (ram) Quan họ Xuân Cương
Trèo lên trái núi Thiên Thai (Lời cổ) Quan họ Khánh Hạ
Trống cơm (ram) Dân ca Bắc Bộ
Trống cơm (Lời cổ) Quan họ Quý Tráng
Tuấn Khanh (ram) Quan họ Thuý Hường
Tương phùng tương ngộ (ram) Quan họ Quang Vinh
V
Vào chùa (ram) Quan họ Thuý Hường
X
Xe chỉ luồn kim Quan họ Thanh Hiếu
Xe chỉ luồn kim (Lời cổ) Quan họ Thanh Huyền
*
Hát Ru : Bắc - Trung - Nam
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Ai về Phú Thọ cùng ta (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Anh em nào phải người xa (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Cái cò, cái vạc, cái nông (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Cái cò mày đi ăn đêm (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Cày đồng đang buổi ban trưa (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Con ơi con ngủ cho lành (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Công cha như núi Thái Sơn (ram) Ru con miền Trung Hoàng Thanh
Dòng suối thức (ram) Lời thơ: Quang Huy
Ru con miền NamVương Hà
Làng ta phong cảnh hữu tình (ram) Ru con miền Bắc Hoàng Thanh
Làng tôi có luỹ tre xanh (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Lời ru của mẹ (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Lời ru đêm xanh (ram) Lời thơ: Trương Hữu Lợi
Ru con miền NamVương Hà
Lời ru đôi cánh (ram) Lời thơ: Trương Hữu Lợi
Ru con miền NamVương Hà
Mẹ ru (ram) Lời thơ: Vũ Kim Oanh
Ru con miền TrungHoàng Thanh
Nước non lận đận một mình (ram) Ru con miền Trung Vương Hà
Ơn trời mưa nắng phải thì (ram) Ru con miền Bắc Hoàng Thanh
Rủ nhau chơi khắp Long Thành (ram) Ru con miền Bắc Hoàng Thanh
Rủ nhau đi cấy đi cày (ram) Ru con miền Bắc Hoàng Thanh
Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Tháng ba (ram) Ru con miền Trung Vương Hà
Thằng Bờm có cái quạt mo (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà
Trâu ơi ta bảo trâu này (ram) Ru con miền Bắc Vương Hà *
Dân ca Trung
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Câu hò từ cửa Sót (Nghệ Tĩnh) (ram) Nguyễn Viết Hoài Hoàng Thanh
Chiều chiều ngựa ô Dân ca Trung Bộ Hương Nhu
Hò giã gạo Dân ca Trung Bộ Nguyên Minh-Ngọc Linh
Hò nện Dân Ca Trung Bộ Nhất Sinh - Tốp ca nam
Leo đèo Dân Ca Trung Bộ
(chỉnh biên Y Vân)Tốp ca nam
Long ngâm (ram) Lài Tâm (sưu tầm) Lài Tâm
Lý con ngựa Dân ca Trung Bộ
(Trần Hồng)Đào Đức
Lý con sáo (Huế) Dân ca Thừa Thiên
(Nguyễn Hữu Ba)Kim Ngọc
Lý mười thương Dân ca Trung Bộ Thanh Loan
Lý ngựa ô (ram) Lời cổ Hoàng Thanh
Nam ai Nam bình (ca Huế) (ram) Lời cổ Thanh Tâm
Ngôi sao lạc lối (bài chòi) (ram) Thu Bồn Mai Lý
Lý mười thương (Huế) (ram) Lời cổ Hoàng Thanh
Ru em (ca Huế) (ram) Lời cổ Hoàng Thanh
Ví giận thương (Nghệ Tĩnh) (ram) Lời cổ Ngọc Bé
Vui xuân năm nay (ram) Phan ích Giáp Hoàng Thanh và tốp nữ
Chầu văn Ái Hoa
Lý chiều chiều - ngựa ô Khánh Vân
Lý con sáo Kim Liên
Lý giao duyên Thúy Vân
Lý hành vân Kim Liên
Lý mười thương Khánh Vân
Lý năm canh Khánh Vân
Lý Tương Tư Thúy Vân
Lý tử vi Văn Phi
Vè "Thất thủ kinh đô " Ái Hoa Dân ca Nghệ An
Dặm Xẩm-Dặm cửa quyền(Kể chuyện ngày xưa) Lệ Thanh
Giận mà thương Thu Hiền
Hò bơi thuyền ( Thuyền với biển) Tiến Dũng - Lệ Thanh
Hò - Dặm kể - Dặm nối (Nhất tâm đợi bạn) Tiến Dũng
Hò, Ví (Thử lòng chung thủy ) Lệ Thanh - Tiến Dũng
Hò khoan đi đường (Nhắn bạn) Tiến Dũng - Lệ Thanh
Làn Khuyên (Một lòng anh đợi) Tiến Dũng
Lẫy Kiều - Xẩm chợ (Xứ Nghệ quê ta) Tiến Dũng
Phát triển Ví Dặm (Giận mà thương) Nguyễn Trung Phong Lệ Thanh
Ru - Xẩm thương ( Thập âm phụ mẫu) Lệ Thanh
Ví đò đưa sông Lam (Bạn Tình ơi ) Lệ Thanh
Ví đò đưa (đi tìm người thương) Tiến Dũng - Lệ Thanh *
Dân ca Nam
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Con chim manh manh Trần Kiết Tường Nhất Sinh
Lý bụi chuối Dân ca Nam Bộ
(Lư Nhất Vũ)Bích Phượng
Lý cây bông Dân ca Nam Bộ
(Trần Kiết Tường)Bảo Minh
Lý cây bông Dân ca Nam Bộ Hồng Liên
Lý con trâu Dân ca Nam Bộ
(Lư Nhất Vũ)Nhất Sinh
Lý chiều chiều Dân ca Nam Bộ
(Trần Kiết Tường)Bích Phượng
Lý giao duyên (ram) Ái Xuân
Lý qua cầu Cao Văn Lý Bích Phượng
Hò mái ba gò công (ram) Trang Nhung-Xuân Vinh
Rộn ràng câu hát người Chăm (ram) Lời: Xuân Nhật Hà Vi
Ru con Nam Bộ (ram) Thu Hiền *
Cải Lương
Bài hát Tác giả Ca sĩ / trình diễn lời
Chuyến xe Tây Ninh (ram) Thanh Hiền Minh Bằng
Cô bán đèn hoa giấy hồng: (ram) Viễn Châu Thanh Kim Huệ
Cổ Loa bi sử Kim Sinh
Dạ cổ hoài lang (ram) Sáu Lầu Phương Trang
Dòng sông bến hẹn (ram) Văn Chí Mỹ Thi Lan, Đức Thảo
Lưu thủy / Kim tiền / Xuân phong / Long hổ Phong LanMinh Cảnh
Pháp sư giải nghê (ram) Viễn Châu Hề Sa
Phụng cầu hoàng Kim Sinh
Quê mẹ (ram) Trường Giang Hoàng Tuấn
Quê ngoại mùa nước lũ (ram) Hoàng Yến Hồng Hạnh - Trung Kiên
Thương nhớ miền Tây Hương Lan
Tình là giây oan Hữu Phước - Thanh Nga
Tu là cõi phúc Minh Cảnh *