覺 海 ; tk. 11-12
Thiền sư Việt Nam dòng Vô Ngôn Thông đời thứ 10.
Sư họ Nguyễn, thuở nhỏ làm nghề chài lưới. Năm 25 tuổi, Sư cùng Không Lộ xuất gia, cùng thờ Thiền sư Hà Trạch làm thầy. Về sau Sư trở thành người nối pháp của Không Lộ, trụ trì chùa Hải Thanh.
Cũng như Không Lộ, Sư có khuynh hướng tu tập Mật giáo, sử dụng thần thông. Lần nọ lúc vào chầu vua Lí Nhân Tông (1072-1127), Sư cùng đạo sĩ Thông Huyền biểu diễn phép lạ làm hai con tắc kè rơi xuống đất, Lí Nhân Tông có thơ khen:
覺海心如海。通玄道又玄
神通兼變化。一佛一神仙
Giác Hải tâm như hải,
Thông Huyền đạo hựu huyền
Thần thông kiêm biến hóa,
Nhất Phật nhất thần tiên.
*Giác hải tâm như biển,
Thông Huyền đạo lại huyền,
Thần thông gồm biến hóa,
Một Phật, một thần tiên.
Sau đây là bài kệ Hoa và bướm – 花 蝶 của Sư:
春來花蝶善知時
花蝶應須共應期
花蝶本來皆是幻
莫須花蝶向心持
Xuân lai hoa điệp thiện tri thời
Hoa điệp ưng tu cộng ứng kì
Hoa điệp bản lai giai thị huyễn
Mạc tu hoa điệp hướng tâm trì.
*Xuân sang hoa bướm khéo quen thời
Bướm liệng hoa cười vẫng đúng kì
Nên biết bướm hoa đều huyễn ảo
Thây hoa, mặc bướm, để lòng chi!
(Bản dịch của Ngô Tất Tố)